AΡΘΡΟ: ΑΛΛΑΓΗ ΣΤΟ ΡΥΘΜΟ ΖΩΗΣ ΓΟΝΕΩΝ-ΠΑΙΔΙΩΝ: 5 «ΚΛΕΙΔΙΑ» ΓΙΑ ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ
Εν Δελφοίς, Έντυπη Έκδοση, 12 Ιουνίου 2020 και fokidanews.gr
Γράφει η Αργυρώ Χατζηπέτρου, Ειδική Παιδαγωγός, Εταιρία Κοινωνικής Ψυχιατρικής Π. Σακελλαρόπουλος
Ο κορονοϊός COVID-19 εμφανίστηκε ξαφνικά στη ζωή μας και άλλαξε ριζικά την καθημερινότητα που είχαμε συνηθίσει. Η απόφαση για εφαρμογή περιοριστικών μέτρων σε παγκόσμιο επίπεδο έφερε μια νέα πραγματικότητα στην οποία υπήρξε κρίση σε όλους τους τομείς της καθημερινότητας, επηρεάζοντας εξίσου μικρούς και μεγάλους.
Η περίοδος της καραντίνας, ωστόσο, μπορεί να μην ήταν μια ευχάριστη περίοδος για την κάθε οικογένεια στο σύνολό της, αλλά και για το κάθε άτομο ξεχωριστά. Η περίοδος αυτή σίγουρα δεν ήταν μια περίοδος όπου οι γονείς είχαν χρόνο για «διακοπές» με τα παιδιά τους. Αντιθέτως, ήταν μια απαιτητική περίοδος για εκείνους, διότι έπρεπε να διαχειριστούν τόσο την αγωνία και το άγχος τους όσο και των παιδιών τους, διαφυλάσσοντας παράλληλα ό, τι μπορούσαν από την προηγούμενη καθημερινότητα της οικογένειας τους.
Τι όμως βοήθησε την προσαρμογή μιας οικογένειας το διάστημα αυτό;
Πέντε παράγοντες που φαίνεται ότι συνέβαλαν θετικά είναι οι εξής:
Φροντίδα εαυτού: Το διάστημα αυτό υπήρξε η εσφαλμένη εντύπωση πως όσο πιο μικρό είναι το παιδί, τόσο πιο «ανώδυνα» θα περάσει την περίοδο της καραντίνας. Όμως τα παιδιά, ανεξαρτήτως ηλικίας, είναι πιο ευαίσθητα, κατανοούν τη ψυχολογία των γονέων τους και επηρεάζονται από αυτήν. Για αυτό οι γονείς χρειάζεται να παραμένουν ψύχραιμοι και να αφιερώνουν χρόνο στον εαυτό τους, ώστε να επεξεργάζονται πρώτα τα δικά τους συναισθήματα.
Επιπλέον, η διατήρηση του προσωπικού «χώρου» και χρόνου για κάθε μέλος της οικογένειας ξεχωριστά, αλλά και ο σεβασμός της ανάγκης αυτής από τα υπόλοιπα μέλη της, είναι μια ανάγκη που προϋπήρχε και συνεχίζει να υπάρχει, ώστε να εξασφαλίζει την εύρυθμη λειτουργία και συμβίωση της οικογένειας.
Διαθεσιμότητα: Σε ανάλογες περιστάσεις οι γονείς προτείνεται να παρέχουν ειλικρινή στήριξη στα παιδιά τους. Ακόμη και αν δε γνωρίζουν ή δε θεωρούν ότι γνωρίζουν την «καλύτερη» απάντηση στα ερωτήματα των παιδιών τους, το να εξηγήσουν με απλά λόγια την κατάσταση, να συζητήσουν με ειλικρίνεια μαζί τους και να ακούσουν προσεχτικά ή να δεχτούν με ψυχραιμία οποιαδήποτε αντίδρασή τους, δείχνοντας πραγματικά διαθέσιμοι για εκείνα, είναι αρκετό ώστε να τους παρέχουν την συναισθηματική ασφάλεια που χρειάζονται.
Ρουτίνα: Η ρουτίνα κάθε ανθρώπου είναι μια συνήθεια που παρέχει επίσης ασφάλεια στην καθημερινότητα του. Για αυτό το λόγο προτείνεται η διατήρηση της ημερήσιας ρουτίνας του κάθε ατόμου, αλλά και της κάθε οικογένειας (π.χ. πρωινό ξύπνημα, ωράρια φαγητού – ύπνου, ετοιμασία παιδιών κ.α.) στο βαθμό που είναι εφικτό, ώστε μετά την περίοδο της κάθε κρίσης ή αλλαγής, η επιστροφή στην καθημερινότητα να είναι όσο γίνεται πιο ομαλή. Σε περίπτωση όμως που δεν μπορεί να διατηρηθεί η προϋπάρχουσα ρουτίνα, τότε χρειάζεται η δημιουργία μιας νέας, έστω και προσωρινής, διότι με αυτό τον τρόπο η οικογένεια και κάθε μέλος της μπορεί να λειτουργήσει πιο οργανωμένα και ήρεμα.
Η διατήρηση ή η δημιουργία μιας προσωρινής ρουτίνας κρίνεται εξίσου σημαντική και αναγκαία σε οικογένειες με παιδιά με διαταραχή ή σύνδρομο, διότι με αυτό τον τρόπο νιώθουν πιο ήρεμα και ασφαλή και γενικώς είναι μια συνήθεια που τα βοηθάει ώστε να μπορούν να ανταπεξέρχονται στις απαιτήσεις της καθημερινότητας τους. Ακόμη και αν οι ξαφνικές αυτές αλλαγές στη ρουτίνα μπορεί να οδηγήσουν αρχικώς σε ανεπιθύμητες συμπεριφορές, η προσαρμογή σε μια νέα θα κατευνάσει σταδιακά τις συμπεριφορές αυτές και θα παρέχει εκ νέου ηρεμία και ασφάλεια τόσο στο παιδί, όσο και στην οικογένεια του.
Τεχνολογία: Οι αλλαγές στην εργασία και στη μάθηση ήταν εξίσου ριζικές, διότι σημαντικό ποσοστό των γονέων χρειάστηκε να δουλέψει εξ αποστάσεως και η πλειοψηφία των μαθητών κλήθηκε να εκπαιδευτεί επίσης με αυτό τον τρόπο. Η πρακτική προετοιμασία, η διαχείριση και η οργάνωση του χώρου και του χρόνου, καθώς και η αξιοποίηση των ηλεκτρονικών μέσων και του διαδικτύου εξυπηρέτησαν τις παραπάνω ανάγκες, αναδεικνύοντας ταυτόχρονα την ανάγκη για εξοικείωση και εκπαίδευση γύρω από την τεχνολογία, η οποία φαίνεται ότι θα αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας μας από εδώ και στο εξής.
Ευελιξία: Η ευελιξία ήταν βοηθητικό χαρακτηριστικό της περιόδου αυτής. Οι οικογένειες είχαν την ευκαιρία να οργανώσουν το πρόγραμμά τους έτσι ώστε να περάσουν περισσότερο κοινό χρόνο κάνοντας διάφορες δραστηριότητες, να χαλαρώσουν, να αναζητήσουν νέες ασχολίες ή hobbies, να έρθουν πιο κοντά στη φύση και γενικώς να κάνουν πράγματα που προηγουμένως δεν είχαν τον χρόνο ή την ευκαιρία, εντάσσοντας παράλληλα σε αυτό τις επαγγελματικές και εκπαιδευτικές υποχρεώσεις τους.
Κάθε τέτοια απρόσμενη και αναπόφευκτη αλλαγή ή κατάσταση λοιπόν δε παύει να είναι απλώς μια νέα εμπειρία. Για αυτό ο καθένας από εμάς είναι καλό να αποκομίσει από αυτή την εμπειρία ό,τι θεωρεί πως μπορεί να βελτιώσει την ποιότητα ζωής και την καθημερινότητα του. Άλλωστε η κάθε αλλαγή, θετική ή αρνητική, είναι συνυφασμένη με την ζωή και ειδικά οι γονείς λειτουργώντας κυρίως ως «καθρέφτης», καλούνται από πολύ νωρίς να διδάξουν στα παιδιά τους το «μάθημα» αυτό της προσαρμογής στις αλλαγές, βοηθώντας με αυτό τον τρόπο να ενδυναμωθούν τα παιδιά τους, ώστε να τις αντιμετωπίσουν.