«ΔΥΟ ΕΠΙΣΤΟΛΕΣ ΠΡΟΣ ΕΦΗΒΟΥΣ ΚΑΙ ΓΟΝΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΟΥ ΣΤΡΕΣ ΕΝ ΜΕΣΩ ΚΟΡΟΝΟΪΟΥ»
Εν Δελφοίς, Έντυπη Έκδοση / 10 Απριλίου 2020
www.fokidanews.gr / 12 Απριλίου 2020
Γράφουν οι:
Άννα Φούντζουλα, Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπεύτρια και Αργυρώ Χατζηπέτρου – Ειδική Παιδαγωγός στην Εταιρία Κοινωνικής Ψυχιατρικής Π. Σακελλαρόπουλος
Το να είσαι έφηβος είναι από μόνο του δύσκολη υπόθεση, πόσο μάλλον, όταν σε αυτή προστίθενται η πανδημία και ο εγκλεισμός. Εκδρομές και εκδηλώσεις ακυρώθηκαν, τα σχολεία έκλεισαν, οι εξετάσεις και οι Πανελλήνιες έχουν μείνει μετέωρες, συνεπώς οι έφηβοι βιώνουν συνεχείς ματαιώσεις, απογοητεύσεις, περιορισμό της ελευθερίας τους αλλά και αγωνίες για θέματα υγείας και για το μέλλον τους. Μαθητές της Γ’Λυκείου εκφράζουν ιδιαίτερη ανησυχία για το μέλλον τους: «Δεν ξέρω τι θα γίνει κι αυτό με αγχώνει, ακούγεται ότι θα γράψουμε εξετάσεις τον Ιούλιο ή τον Σεπτέμβριο». Πράγματι, η αβεβαιότητα δεν είναι εύκολη συνθήκη να την διαχειριστεί κάποιος.
Τι θα μπορούσε λοιπόν να βοηθήσει; Οι παρακάτω δύο επιστολές απευθυνόμενες σε εφήβους και γονείς αντίστοιχα καλούνται να απαντήσουν στο ερώτημα.
Αγαπητέ έφηβε,
Καταρχήν δεν είσαι μόνος! Όλα αυτά που συμβαίνουν δεν τα βιώνεις μόνο εσύ. Το ότι δεν μπορείς να έρθεις σε εγγύτητα με τους φίλους σου και τις παρέες σου, δεν σημαίνει ότι δεν μπορείς να επικοινωνείς μαζί τους διαδικτυακά και να μοιραστείς τις ανησυχίες σου. Έτσι θα διαπιστώσεις, ότι κι εκείνοι αισθάνονται άγχος ή άλλα έντονα συναισθήματα.
Επίσης, το να αισθάνεσαι άγχος είναι απόλυτα φυσιολογικό, για την ακρίβεια είναι το αναμενόμενο και είναι αυτό που θα σε προστατεύσει από το να κολλήσεις τον ιό αλλά και να προστατεύσεις τους άλλους γύρω σου. Μετέχεις σε μία συλλογική προσπάθεια κι αυτό είναι πολύ σημαντικό. Μόνο προσοχή, γιατί ακούγονται πολλά και όχι πάντα αληθινά. Eυκαιρία να συζητήσεις με τους γονείς σου ή με όποιον ενήλικα εμπιστεύεσαι και να βρείτε μαζί αξιόπιστες πηγές ενημέρωσης. Μην διστάσεις να εκφράσεις κάθε αγωνία, κάθε απορία, κάθε φόβο. Επίσης, μπορείς να τηρήσεις ένα ημερολόγιο όπου θα καταγράφεις τις σκέψεις και τα συναισθήματά σου.
Καταλαβαίνω ότι όλοι ζητάνε να μην χαραμίζεις τον χρόνο σου, αλλά εσύ μπορεί να μην έχεις πάντα διάθεση να τον αξιοποιήσεις εποικοδομητικά και να σε δυσκολεύει η παρακολούθηση μαθημάτων μέσω διαδικτύου. Άλλωστε, σε κάθε αλλαγή μέχρι να προσαρμοστούμε θέλουμε χρόνο, χρόνο να επεξεργαστούμε, χρόνο να αδειάσει το μυαλό μας, χρόνο που μπορεί να φαίνεται χαμένος αλλά είναι χρήσιμος για να ανασυγκροτηθούμε. Έτσι μόνο θα προχωρήσεις στο επόμενο στάδιο, του να φτιάξεις ένα νέο πρόγραμμα με δραστηριότητες αναγκαίες (πχ. διάβασμα για το σχολείο, προετοιμασία για εξετάσεις) αλλά κι ευχάριστες (πχ. ταινίες, μουσική, παιχνίδια). Όπως έχει πει και μία έφηβη: «με τον κορονοϊό κατάλαβα πόσο σημαντική είναι η ρουτίνα στη ζωή μου». Τώρα είναι η ευκαιρία να διαμορφώσεις την ρουτίνα όπως εσύ την θες.
Τι θα γίνει όμως αν δεν τα καταφέρεις; Αν αισθάνεσαι πολλές φορές έναν αναίτιο εκνευρισμό ή θες να βάλεις τα κλάματα, δυσκολεύεσαι να κοιμηθείς τα βράδια, θέλεις συνέχεια να τρως; Η αλήθεια είναι ότι δεν αντιδράμε όλοι το ίδιο ούτε στον ίδιο χρόνο μπροστά σε μια κρίση. Οπότε μπορεί όλα ή κάποια από τα παραπάνω να συμβούν και να μην μπορείς να δώσεις μία ικανοποιητική εξήγηση. Μην κατηγορήσεις τον εαυτό σου. Πάρε τον δικό σου χρόνο κι απευθύνσου σε γονείς, σε φίλους, σε δασκάλους ή και σε κάποιον ειδικό αν χρειαστεί για στήριξη.
Αγαπητοί γονείς,
Λόγω της καραντίνας μπορεί να ενταθούν οι δυσκολίες συμβίωσης και διατήρησης του ιδιωτικού χώρου εντός της οικογένειας / σπιτιού, γεγονός που μπορεί να δημιουργήσει πολλές συγκρούσεις. Οι έφηβοι έχουν ανάγκη για ιδιωτικό χώρο και χρόνο και όταν αυτό τους στερείται μπορεί να οδηγήσει σε έντονο εκνευρισμό. Είναι σημαντικό να σεβαστούμε την ιδιωτικότητα.
Επίσης, η τάση των εφήβων να δραματοποιούν καταστάσεις είναι ένας ακόμη παράγοντας που μπορεί να τους επιβαρύνει περισσότερο το διάστημα αυτό, καθώς και να τους εμποδίσει στο να διατηρήσουν τη ψυχραιμία και την υπομονή τους. Δείξτε κατανόηση και διερευνήστε το πώς νιώθουν και βιώνουν όλη την κατάσταση. Ακούστε τι έχουν να σας πουν.
Όμως, καλύτερα να μην πιέσετε αλλά να περιμένετε την κατάλληλη στιγμή που το παιδί σας θα είναι έτοιμο να σας μιλήσει. Κάποιες φορές μπορείτε να εντοπίσετε ή ακόμη και να δημιουργήσετε τις κατάλληλες συνθήκες, διότι ο έφηβος είναι πιθανό να εκφραστεί πιο εύκολα σε μια δραστηριότητα που περνά ευχάριστα και είναι πιο ήρεμος π.χ. σε έναν περίπατο.
Αν πάλι, βλέπετε να στρέφονται περισσότερο προς τους φίλους τους για υποστήριξη, μην το εμποδίσετε. Αυτό μπορεί να είναι πολύ σημαντικό, καθώς ξεκινάνε να κατευθύνονται στον κόσμο ανεξάρτητα. Ας τους ενθαρρύνετε να συνεχίζουν να αναζητούν έμπιστες φιλίες. Άλλωστε, η δήλωση της διαθεσιμότητας από πλευράς σας, παρέχει στον έφηβο την ασφάλεια που χρειάζεται για να ανταπεξέλθει στην περίοδο αυτή.
Οι έφηβοι θέλουν ειλικρινή, σαφή, έγκυρη και πρόσφατη πληροφόρηση. Μην διστάσετε να συζητήσετε μαζί τους το ρόλο των Μ.Μ.Ε και να συμβάλλετε στην όξυνση της κριτικής τους σκέψης και στάσης απέναντι στα γεγονότα. Θα εκπλαγείτε από τις ιδέες τους!
Τέλος, οι έφηβοι έχουν ανάγκη να λάβουν υποστήριξη για την αβεβαιότητα που υπάρχει στο θέμα των εξετάσεων και του σχολείου. Εστιάστε μαζί τους στο τώρα και σε αυτά που μπορούν να ελέγξουν και δώστε τους το μήνυμα πως θα είστε δίπλα τους ό,τι κι αν γίνει.