Γράφουν οι: Δρ. Αθηνά Φραγκούλη, Λογοπεδικός, PhD, Πρόεδρος ΕΚΨ Π.Σακελλαρόπουλος – κ. Άννα Φούντζουλα, Ψυχολόγος (MSc) – Συστημική Ψυχοθεραπεύτρια
EΘΝΟΣ 29.03.2020
Επισήμως ο κορονοϊός (Covid-19) έχει ανακηρυχθεί ως πανδημία και μαζί του εξαπλώνεται ο φόβος μετάδοσης και ένα διάχυτο άγχος. Τα παιδιά είναι εκτεθειμένα σε ειδήσεις που συχνά μεταφέρουν ένα πνεύμα καταστροφολογίας, σε συζητήσεις των ενηλίκων που ενδεχομένως κρύβουν ανησυχίες για αγαπημένα πρόσωπα και σε αυστηρά μέτρα προστασίας πρωτόγνωρα σε όλους.
Η αλλαγή της καθημερινότητας με την καραντίνα και το άγχος των γονέων μπορεί να τα επηρεάσουν σε ανυποψίαστο βαθμό. Η αντίδραση στην νέα κατάσταση κι η εκδήλωση του άγχους τους μπορεί για κάθε παιδί να διαφέρει. Άλλωστε τα παιδιά, ειδικά μικρότερης ηλικίας, τις περισσότερες φορές δεν εκφράζουν λεκτικά αυτό που νιώθουν, γιατί δεν μπορούν να το προσδιορίσουν ή/και να το ονοματίσουν.
Έτσι, μπορεί κάποια παιδιά να εκφράσουν την ανησυχία τους με κλάμα, υπερκινητικότητα, δυσκολίες στον ύπνο ή/και κατά την διάρκεια του ύπνου, προσκόλληση σε σημαντικά προς τα ίδια πρόσωπα ή/και φόβο αποχωρισμού από αυτά, επαναλαμβανόμενο παιχνίδι ή στερεοτυπίες (πχ. να επαναλαμβάνουν κάποια κίνηση ή λόγια). Επίσης μπορεί να παλινδρομήσουν και να έχουν συμπεριφορές που δεν αντιστοιχούν στην ηλικία τους (πχ. να μιλάνε σαν μωρό, να ζητάνε ειδική φροντίδα, όπως τάισμα). Άλλα παιδιά ενδεχομένως να εκδηλώσουν ευερεθιστότητα, θυμό κι επιθετική συμπεριφορά ή αντιθέτως απόσυρση, τάση προς απομόνωση και υπερβολική ενασχόληση με το διαδίκτυο.
Τι μπορείτε, λοιπόν, να κάνετε ως γονείς σε αυτές τις περιπτώσεις;
Καταρχήν είναι σημαντικό να περιοριστεί η έκθεση των παιδιών στα Μ.Μ.Ε. και στο διαδίκτυο και να καθοδηγηθούν στην λήψη έγκυρης πληροφόρησης (ενδεικτικά https://eody.gov.gr), ειδικά οι έφηβοι. Δεν δίνουμε πληροφορίες, για τις οποίες δεν είμαστε σίγουροι.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο είναι σημαντικό να σταθείτε στο τι έχουν κατανοήσει τα παιδιά για την κατάσταση και πώς αισθάνονται γι’ αυτήν. Εξηγείστε στα παιδιά ότι δύσκολα συναισθήματα όπως ο θυμός, ο φόβος και η θλίψη είναι αναμενόμενα και φυσιολογικά. Αφήστε τα παιδιά να εκφραστούν ελεύθερα και να διατυπώσουν κάθε τους απορία και προβληματισμό κι απαντήστε στις ερωτήσεις τους όσες φορές και αν χρειαστεί χωρίς να παρέχετε ψευδείς καθησυχασμούς. Να είστε ψύχραιμοι και διαθέσιμοι για συζήτηση χωρίς όμως να τα πιέζετε.
Εξηγήστε στα παιδιά ότι είναι απαραίτητο να εφαρμοστούν συγκεκριμένα μέτρα πρόληψης στην καθημερινή υγιεινή, όπως συστηματικό πλύσιμο χεριών κι ότι ο κορονοϊός αποτελεί μία αφορμή για να τα καθιερώσουμε. Για μικρότερα παιδιά παρέχουμε απλές, περιεκτικές πληροφορίες, χωρίς περιττές λεπτομέρειες κι αν χρειαστεί δείξτε τους σχετικά ενημερωτικά βίντεο. Τα παιδιά χρειάζεται να κατανοήσουν τις αλλαγές κι ότι μένουν σπίτι για να προφυλάξουν τον εαυτό τους και τους γύρω τους και ότι η επικοινωνία με τους άλλους δεν χάνεται, αλλά μπορεί να γίνει με άλλους τρόπους (πχ. διαδικτυακά). Είναι σημαντικό, αυτή την περίοδο, να διευκολύνουμε και να ενισχύουμε αυτή την επικοινωνία.
Ενθαρρύνετε τα παιδιά να εκφραστούν μέσω του παιχνιδιού, να συμμετέχουν σε εκπαιδευτικές δραστηριότητες, να αναπτύξουν πρωτοβουλίες. Αξιοποιήστε τον χρόνο μαζί τους και προσπαθήστε να διατηρήσετε ένα πρόγραμμα. Η διατήρηση ρουτίνας είναι σημαντική κυρίως για τα μικρά παιδιά καθώς τους δίνει μια αίσθηση ασφάλειας σε ένα περιβάλλον αβέβαιο. Είναι σημαντικό, λοιπόν, να διατηρηθούν σταθερές ώρες στα γεύματα, στις ώρες ύπνου, σε ώρες διαβάσματος και παιχνιδιού.
Τέλος, είναι σημαντικό να φροντίζετε τον εαυτό σας και να διαχειριστείτε το δικό σας στρες. Η επικοινωνία με άλλα πρόσωπα, η εξισορροπημένη διατροφή και ο ύπνος, η ενασχόληση με χαλαρωτικές δραστηριότητες μπορούν να βοηθήσουν. Έτσι μόνο θα δημιουργηθεί ο ψυχικός χώρος και χρόνος για να ασχοληθείτε εποικοδομητικά με τα παιδιά σας και που θα επιτρέψει σε εκείνα να αισθανθούν ηρεμία και ασφάλεια.
Δείτε εδώ τη δημοσίευση