ΑΡΘΡΟ: «Η ΕΝΑΣΧΟΛΗΣΗ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΜΕ ΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΚΑΡΑΝΤΙΝΑ»

«Η ΕΝΑΣΧΟΛΗΣΗ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΜΕ ΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΚΑΡΑΝΤΙΝΑ»

Γράφουν οι: Άννα Φούντζουλα, Ψυχολόγος (Msc) & Γεωργία Καράμπελα Λογοθεραπεύτρια   Εταιρία Κοινωνικής Ψυχιατρικής Π. Σακελλαρόπουλος

Εν Δελφοίς Έντυπη Έκδοση 10 Ιουλίου 2020 και fokidanews.gr

Κατά τη διάρκεια της καραντίνας και του εγκλεισμού στο σπίτι, σε μια προσπάθεια διατήρησης της επικοινωνίας με τον άλλον, οικογένεια, συγγενείς, φίλους, συναδέρφους,  αλλά και «γεμίσματος» του ελεύθερου χρόνου παρατηρήθηκε έντονη αύξηση στην χρήση του διαδικτύου.

Ιδίως τα παιδιά και οι έφηβοι είτε λόγω των διαδικτυακών μαθημάτων, είτε λόγω του ότι δεν είχαν άλλον τρόπο να επικοινωνήσουν με τους φίλους τους, είτε λόγω της ανίας κι έλλειψης εναλλακτικών δραστηριοτήτων μέσα στο σπίτι, αφιέρωσαν πολύ περισσότερο χρόνο στις οθόνες από κάθε άλλη φορά. Υπό αυτές τις συνθήκες, οι γονείς έδειξαν πολύ μεγαλύτερη επιείκεια κι ευελιξία, κάτι που ήταν αναγκαίο άλλωστε για την διασύνδεση, την απασχόληση και την συνέχιση της εκπαίδευσης των παιδιών τους.

Το διαδίκτυο ανέκαθεν αποτελούσε μέσο, τόσο πληροφόρησης και διασκέδασης όσο και μάθησης. Η σωστή χρήση του καθίσταται ευεργετική για τη ζωή μας, όμως η ανεξέλεγκτη χρήση του εγκυμονεί πάρα πολλούς κινδύνους. Τα τελευταία χρόνια η ενασχόληση των παιδιών στο διαδίκτυο σχετίζεται με μία πληθώρα διαδικτυακών παιχνιδιών, στα οποία έχουν την δυνατότητα να συνομιλούν με τους φίλους τους ή μέσω του παιχνιδιού να βρίσκουν νέους, όμως αυτή η αλληλεπίδραση είναι χωρίς παρουσία, χωρίς συναίσθημα.  Σε αυτά τα παιχνίδια, τα παιδιά ή οι έφηβοι βρίσκουν καταφύγιο σε έναν εικονικό κόσμο, στον οποίο αισθάνονται άτρωτοι, αυτόνομοι, χωρίς περιορισμούς και όρια, όπου μπορούν να εκφράσουν την επιθετικότητά τους σε αντίθεση με την πραγματικότητα που είναι γεμάτη ματαιώσεις και γονεϊκές απαγορεύσεις. Το διαδίκτυο επίσης μπορεί να αποτελέσει ένα αντίδοτο απέναντι στη μοναξιά, στο άγχος και σε όλα τα αρνητικά συναισθήματα που μπορεί να βιώνουν τα παιδιά κι οι έφηβοι.

Πότε όμως ένας γονιός χρειάζεται ν’ αρχίσει να ανησυχεί για την ενασχόληση του παιδιού του με το διαδίκτυο; Στο σημείο αυτό αξίζει να επισημανθεί η διαφορά μεταξύ της υγιούς ενασχόλησης με τα διαδικτυακά παιχνίδια και της εξάρτησης που παρουσιάζουν τα παιδιά με αυτά. Συγκεκριμένα, ένα άτομο θεωρείται εξαρτώμενο από το διαδίκτυο όταν παρουσιάζει έκπτωση της λειτουργικότητάς του σε προσωπικό, οικογενειακό και κοινωνικό επίπεδο. 

Ποια είναι τα σημάδια εθισμού ενός παιδιού στο διαδίκτυο;

  • Διαστρεβλωμένη αντίληψη του χρόνου και ολοένα αυξανόμενη ενασχόληση στο διαδίκτυο. Περνάει όλο και περισσότερο χρόνο στο διαδίκτυο, χάνοντας την αίσθηση του χρόνου και συχνά μπορεί να λέει ψέματα στους γονείς του σχετικά με αυτό. Επίσης, αδυνατεί να σταματήσει να παίζει, ακόμα κι αν του ζητηθεί. 
  • Κατά την απουσία της χρήσης του διαδικτύου το άτομο νιώθει δυσφορία ή μπορεί να παρουσιάσει ακραίες συναισθηματικές αντιδράσεις, δηλαδή να γίνει οξύθυμο κι  επιθετικό. Όταν αισθάνεται άσχημα ή στενοχωριέται χρειάζεται την οθόνη. Μπορεί να παρουσιάσει σωματικά συμπτώματα όπως έντονους πονοκεφάλους. 
  • Παρουσιάζονται αλλαγές στο πρόγραμμα της καθημερινότητάς του κι έκπτωση της λειτουργικότητας. Τρώει και κοιμάται ακατάστατες ώρες, παραμελεί την προσωπική του υγιεινή. Αυξάνεται η καθιστική ζωή με επιπτώσεις στο σωματικό βάρος (σκολίωση, παχυσαρκία). Παραμελεί οικογένεια, φίλους, μαθήματα, εξωσχολικές δραστηριότητες. Παρατηρείται μειωμένη σχολική επίδοση, απομόνωση από το φιλικό περιβάλλον, συγκρούσεις στο οικογενειακό περιβάλλον. 

Τι μπορούν να κάνουν οι γονείς σε αυτές τις περιπτώσεις;

Η καλή επικοινωνία ανάμεσα σε γονείς και παιδιά μπορεί να λειτουργήσει προληπτικά ως προς την έντονη ενασχόληση του παιδιού με το διαδίκτυο. Αν όμως παρατηρηθούν συμπεριφορές όπως αυτές που αναφέρθηκαν παραπάνω, είναι σημαντικό οι γονείς να δράσουν άμεσα. Καταρχήν χρειάζεται να παρατηρήσουν και να προσπαθήσουν να ακούσουν το παιδί τους χωρίς επικριτική διάθεση, να ενδιαφερθούν για αυτά με τα οποία ασχολείται στο διαδίκτυο, να κατανοήσουν τι κερδίζει το παιδί τους μέσω αυτών και να αναρωτηθούν αν υπάρχουν άλλα ερεθίσματα και δραστηριότητες που θα μπορούσαν εναλλακτικά να του προσφέρουν. 

  • Η αποδοχή, η κατανόηση, η ενθάρρυνση και η στήριξη είναι οι αναγκαίες βάσεις ώστε το παιδί να εμπιστευτεί και να συνεργαστεί. Εν συνεχεία, τα παιδιά είναι πιο δεκτικά και μπορούν να ακολουθήσουν πιο εύκολα τα όρια. 
  • Τα παιδιά αναζητούν τα όρια γιατί μέσα σε αυτά μπορούν να νιώσουν ασφάλεια. Έτσι λοιπόν, χρειάζεται, να υπάρξει σαφή πλαίσιο για την συχνότητα και την διάρκεια της χρήσης του διαδικτύου.
  • Πάντα όμως να υπάρχει και μία ευελιξία ανάλογα των συνθηκών. Ο υπερβολικός έλεγχος και οι καυγάδες από την άλλη πλευρά μπορεί να έχουν αντίθετα αποτελέσματα. 
  • Ακόμα, οι γονείς είναι χρήσιμο να αφιερώσουνποιοτικό χρόνομε τα παιδιά τους σε διάφορες κοινές δραστηριότητες μαζί τους (δραστηριότητες στην φύση, επιτραπέζια παιχνίδια, φυσική άσκηση κ.α.) αλλά ακόμα και στο διαδίκτυο ώστε να τα εκπαιδεύσουν στη σωστή και ασφαλή χρήση κατά την περιήγησή τους σε αυτό.
  • Τέλος, οι γονείς αποτελούν οι ίδιοιπρότυπογια τα παιδιά με την δική τους στάση στο διαδίκτυο, συνεπώς παίζει καθοριστικό ρόλο η χρήση που γίνεται και από τους ίδιους.
  • Όταν το παιδί που έχει εξαρτηθεί είναι δύσκολο να βγει από την κατάσταση αυτή τότε οι γονείς μπορούν να απευθυνθούν σε κάποιον ειδικό για υποστήριξη.

Συνολικά, η ενασχόληση των παιδιών με το διαδίκτυο μπορεί να λειτουργήσει θετικά στην ψυχοσυναισθηματική ανάπτυξη του παιδιού, χρειάζεται όμως προσοχή στον τρόπο και την συχνότητα χρήσης. Η καλή επικοινωνία στο οικογενειακό πλαίσιο είναι το κλειδί για την ισορροπία αυτή.

 

Μετάβαση στο περιεχόμενο