ΑΡΘΡΟ: Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΕΓΚΑΙΡΗΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ ΣΕ ΘΕΜΑΤΑ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ
Δημοσίευση Εν Δελφοίς και fokidanews.gr
16 Δεκεμβρίου 2020
Γράφει η Αντωνάκη Αικατερίνη – Βαρβάρα, Ψυχολόγος, Συνεργάτης της ΕΚΨ Π. Σακελλαρόπουλος
Η ψυχική υγεία περιγράφεται ως η ισορροπία του ατόμου σε όλες τις πτυχές της ζωής του, τόσο σε σωματικό επίπεδο, όσο και σε διανοητικό και συναισθηματικό. Αυτό επιτυγχάνεται όταν το άτομο αντιλαμβάνεται τις δυνατότητες του, είναι σε θέση να εργασθεί παραγωγικά και να συνεισφέρει δημιουργικά στην κοινωνική ομάδα στην οποία ανήκει, αντιμετωπίζοντας παράλληλα το άγχος και τις προκλήσεις της καθημερινότητας. Ωστόσο, η κατάσταση αυτή ευεξίας δεν προϋποθέτει μόνο την απουσία ενός ψυχοσυναισθηματικού προβλήματος ή μιας διαταραχής.
Οι συγκυρίες της ζωής, καθώς και οι απαιτήσεις του σήμερα διαρκώς μεταβάλλονται. Η σύγχρονη κοινωνία κατακλύζεται από γεγονότα κρίσης (επιδημίες, φυσικές καταστροφές, ανέχεια κλπ). Οι ψυχοτραυματικές αυτές εμπειρίες έχουν αντίκτυπο στην ψυχική υγεία και την συναισθηματική κατάσταση του ατόμου, η οποία με την σειρά της αδυνατεί να σταθεροποιηθεί σε ένα συνεχώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον.
Για τον λόγο αυτό, η επένδυση στην ψυχική υγεία μπορεί να θεωρηθεί ως μια από τις πιο επιτακτικές ανάγκες των καιρών που διανύουμε, ώστε τα άτομα να θωρακιστούν και να διαχειριστούν τα επακόλουθα δυσφορικά τους συναισθήματα.
Πώς μπορεί όμως να επενδύσει κανείς στην ψυχική του υγεία και στην ανθεκτικότητα του;
Η αυτοφροντίδα και η παρατήρηση του εαυτού είναι μια διαδικασία που μπορεί να δώσει την ευκαιρία στο άτομο να αφουγκραστεί τις αναδυόμενες ανάγκες του και τα ενδεχόμενα προβλήματα του, παρεμβαίνοντας έτσι έγκαιρα στα πρώιμα στάδια της «κρίσης».
Η απόκλιση του ατόμου από την συνήθη εικόνα του, καθώς επίσης και η έκπτωση της διάθεσης και της λειτουργικότητάς του, αποτελούν τα βασικότερα «προειδοποιητικά σημάδια» που καθιστούν αναγκαία την αναζήτηση βοήθειας.
Πολλές φορές όμως παρατηρείται η μεσολάβηση σημαντικού χρονικού διαστήματος από την παρατήρηση και την εκτίμηση των συμπτωμάτων αυτών, μέχρι την συνειδητοποίηση της κατάστασης και την αναζήτηση βοήθειας από υπηρεσίες ψυχικής υγείας.
Το γεγονός αυτό μπορεί να έχει ως απόρροια τη διαιώνιση της δυσάρεστης κατάστασης και την αύξηση των προειδοποιητικών αυτών συμπτωμάτων. Με αυτόν τον τρόπο, τα δυσφορικά αυτά σημάδια τείνουν να επιμένουν και να επαναλαμβάνονται, επηρεάζοντας την ποιότητα ζωής τόσο του ατόμου, όσο και του οικογενειακού του συστήματος.
Όσο η παρέμβαση λοιπόν καθυστερεί, τόσο το άτομο εγκλωβίζεται σε έναν φαύλο κύκλο αναζήτησης της αιτίας του προβλήματος.
Κατ’ επέκταση θα λέγαμε ότι η έκβαση της ψυχολογικής και συναισθηματικής κατάστασης του ατόμου που εμφανίζει το σύμπτωμα, είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την άμεση ανταπόκριση στην ανάγκη του.
Με άλλα λόγια το άτομο έχει την δυνατότητα να ανταπεξέλθει με επάρκεια στις δυνητικά καταστροφικές συνθήκες της ζωής του, όσο το ίδιο είναι έτοιμο να δεχθεί την αρωγή μιας έγκαιρης ψυχοθεραπευτικής παρέμβασης.
Στο σημείο αυτό αξίζει να τονισθεί ότι όσο πιο σοβαρά είναι τα συμπτώματα που εμφανίζονται, τόσο μεγαλύτερη είναι η ανάγκη για μια άμεση παρέμβαση, είτε αυτή αφορά στην έναρξη της ψυχοθεραπευτικής διαδικασίας, είτε στη λήψη φαρμακευτικής αγωγής.
Σοβαρή καταθλιπτική συμπτωματολογία, καθώς επίσης και ψυχωσικά στοιχεία, αποτελούν τις πιο χαρακτηριστικές ενδείξεις ενός προβλήματος το οποίο απαιτεί άμεση δράση, προκειμένου να αποφευχθούν συμπεριφορές που μπορεί να θέσουν το άτομο σε κίνδυνο. Παράλληλα, με την έγκαιρη ανταπόκριση σε τέτοιου είδους συμπτώματα, είναι δυνατό να αποφευχθούν οι υποτροπές και οι ενδεχόμενες νοσηλείες του ατόμου.
Συμπερασματικά, για όλους τους παραπάνω λόγους, η έγκαιρη παρέμβαση είναι υψίστης σημασίας, προκειμένου το άτομο να ανακουφιστεί από το εκάστοτε σύμπτωμα και να λάβει την απαραίτητη στήριξη ώστε να νιώθει καλά και να απολαμβάνει το εδώ και τώρα.
Η Εταιρία Κοινωνικής Ψυχιατρικής Π. Σακελλαρόπουλος έχει ως κύριο μέλημα την πρόληψη και την έγκαιρη παρέμβαση σε θέματα ψυχικής υγείας. Μέσω του Προγράμματος «Ολοκληρωμένη Κοινοτική Θεραπεία» παρέχει δωρεάν υπηρεσίες διάγνωσης, εκτίμησης, αξιολόγησης και θεραπευτικής αντιμετώπισης σε άτομα με ψυχοκοινωνικές δυσκολίες και τις οικογένειες τους.
Στόχο του Προγράμματος αποτελεί η άμεση παρέμβαση και η αντιμετώπιση ψυχολογικών – ψυχιατρικών δυσκολιών, καθώς και η ένταξη στο κοινωνικό πλαίσιο. Οι υπηρεσίες παρέχονται κατ’ οίκον, στα Περιφερειακά Ιατρεία, στα Κέντρα Υγείας και στα γραφεία της Κινητής Μονάδας Φωκίδας που εδρεύουν στην Άμφισσα, δίνοντας έτσι την δυνατότητα στο σύνολο των πολιτών να έχουν πρόσβαση σε αυτές.
Η θεραπευτική ομάδα αποτελείται από εξειδικευμένο προσωπικό (ψυχίατρο, ψυχολόγο, κοινωνικό λειτουργό, νοσηλευτή) το οποίο μπορεί να ανταποκριθεί και να παρέμβει άμεσα σε μια κατάσταση «κρίσης». Βασικός σκοπός είναι η αποφυγή εισαγωγών και νοσηλειών των ατόμων με σοβαρές ψυχικές διαταραχές, μέσω της έγκαιρης παρέμβασης και της διασφάλισης της συνέχειας στη θεραπεία.
Παράλληλα, στο πλαίσιο του προγράμματος διεξάγονται δράσεις πρόληψης με σκοπό την ενημέρωση και την ευαισθητοποίηση της κοινότητας σε θέματα που αφορούν στην ψυχική υγεία.
Ας επενδύσουμε λοιπόν στην ψυχική υγεία, δίνοντας προτεραιότητα στην πρόληψη και την έγκαιρη παρέμβαση, φροντίζοντας με αυτό τον τρόπο για το παρόν, και προλαμβάνοντας για το μέλλον.