AΡΘΡΟ: Καλλιεργώ την ψυχική μου ανθεκτικότητα μέσα από την επαφή μου με το φυσικό περιβάλλον
Γράφουν οι Ιωάννα Ταρασίδου – Βιολόγος, Γεωργία Γεωργίου – Δασοπόνος, Δέσποινα Παπαϊωάννου – Ψυχολόγος, Εικαστική Ψυχοθεραπεύτρια, συνεργάτες της ΕΚΨ Π. Σακελλαρόπουλος
Εν Δελφοίς έντυπη έκδοση 5 Ιουνίου 2020 και fokidanews.gr
Σε στρεσογόνες εποχές σαν κι αυτή που περάσαμε και περνάμε λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού αντιλαμβανόμαστε τις ιδιαίτερα σημαντικές επιπτώσεις που έχει η ψυχική ισορροπία και ανθεκτικότητα στη ζωή μας.
Ως ψυχική ανθεκτικότητα ορίζεται η δυναμική διαδικασία της θετικής προσαρμογής, παρά την ύπαρξη δύσκολων και αντίξοων συνθηκών και παρά την έκθεση σε παράγοντες επικινδυνότητας.
Το διάστημα αυτό, αναγκαστήκαμε να απομακρυνθούμε φυσικά ο ένας από τον άλλο και βρήκαμε διέξοδο στη φύση. Συχνές βόλτες στη φύση, περπάτημα ή πεζοπορία, βόλτα με το ποδήλατο, φροντίδα του κήπου ή των φυτών μας στο μπαλκόνι, παρέα με τα κατοικίδια μας.
Ο καθαρός αέρας, το φυσικό φως του ήλιου, οι μυρωδιές και οι ήχοι της φύσης αφυπνίζουν τις αισθήσεις. Η εγγενής μας τάση, πρωταρχικά καθορισμένη από το DNA μας, είναι να συνυπάρχουμε, να εξελισσόμαστε και να αλληλοεπιδρούμε συνεχώς με την «γεννήτορα» και «τροφό» μας, τη Φύση. Ο άνθρωπος είναι μέρος του οικοσυστήματος. Δεν μπορούμε να ζήσουμε μόνοι μας, χωρίς την ποικιλία των οργανισμών γύρω μας. Το οικοσύστημα μας παρέχει: νερό, ρούχα, υγεία, τροφή, φάρμακα, κατοικία, ενέργεια, ομορφιά, έμπνευση, καθαριότητα, πολιτισμό. Η φύση είναι το σπίτι μας.
Στην φύση, νιώθουμε πιο «ζωντανοί», ενεργοποιημένοι, αναζωογονημένοι.
Οι επιστημονικές έρευνες το επιβεβαιώνουν: βελτίωση της διάθεσης, της γνωστικής απόδοσης, αύξηση της δημιουργικότητας και της δυνατότητας επίλυσης προβλημάτων. Μείωση του στρες, της επιθετικότητας, της κατάθλιψης. Βελτίωση της βραχυπρόθεσμης μνήμης. Eνίσχυση της αυτοπεποίθησης με «πράσινη άσκηση» δηλ. δραστηριότητες στη φύση όπως: κηπουρική, περπάτημα, ποδηλασία, κωπηλασία, ψάρεμα. Υποχώρηση των συμπτωμάτων της άνοιας με την ύπαρξη κήπων στις κλινικές. Σταμάτημα των αρνητικών σκέψεων, δημιουργία θετικών συναισθημάτων όπως χαρά, έκπληξη, ικανοποίηση, περιέργεια.
Μια βόλτα στη φύση με τα πόδια ή το ποδήλατο βοηθά στην ψυχολογική ρύθμιση, δηλ. την αποσυμπίεση και αποφόρτιση από τον συναισθηματικό κόπο της ημέρας και την δυνατότητα καλύτερης αντίληψης των πραγμάτων. Επιπλέον, καλλιεργεί το αίσθημα του «ανήκειν» και την αίσθηση της οικουμενικότητας.
Σημαντική είναι η επίδραση της φύσης και για τους λήπτες υπηρεσιών ψυχικής υγείας, για τα άτομα με διαταραχή ελλειμματικής προσοχής – υπερκινητικότητας, καθώς και για όσους αντιμετωπίσουν προβλήματα αναπνευστικά και καρδιαγγειακά.
Ακόμη και στην πόλη, πάντα υπάρχει ένα κομμάτι φύσης κοντά, αν παρατηρήσουμε προσεκτικά. Ένα δέντρο στη στάση, ένα πουλί που πετάει μπροστά σας, ένα μικρό φυτό στο πεζοδρόμιο. Αφιερώστε μια στιγμή για να συνδεθείτε μαζί του και για να το εκτιμήσετε.
Στην επανεκκίνηση ας κρατήσουμε την σύνδεση με την φύση. Είμαστε ένα κομμάτι-τμήμα του οικοσυστήματος και οι δράσεις μας δεν θα πρέπει να θέσουν σε κίνδυνο την ισορροπία του. Τα οικοσυστήματα κινδυνεύουν από: κλιματική αλλαγή, αποψίλωση δασών, εντατική καλλιέργεια, υπερβόσκηση, υπεραλίευση, βιομηχανίες, εξάπλωση πόλεων, ρύπανση, πυρκαγιές, αυτοκινητόδρομους, παράνομο κυνήγι και εμπόριο, είδη εισβολείς, ευτροφισμό.
Όταν διαταράσσουμε την ισορροπία των οικοσυστημάτων –είτε με τις δράσεις μας είτε με την ανοχή μας- τότε η ανισορροπία επιστρέφει στους ανθρώπους με διάφορες μορφές φυσικών καταστροφών (πυρκαγιές, ερημοποίηση, απειλητικά καιρικά φαινόμενα, πλημμύρες, αφανισμός ειδών, εμφάνιση άγνωστων ιών κ.α.).
Μήπως είναι καιρός να φροντίσουμε για την ανθεκτικότητα της φύσης; Να σεβαστούμε το φυσικό περιβάλλον και να το προστατέψουμε;
Με την ανακάλυψη μεθόδων και τρόπων που ενισχύουν την ανθεκτικότητα των ανθρώπων, της φύσης και των κοινοτήτων ασχολείται το Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα Erasmus + Breakthrough for Resilience: People, Places and Communities – Ανακαλύπτοντας την Ανθεκτικότητα: Άνθρωποι, Τόποι και Κοινότητες, στο οποίο η Εταιρία Κοινωνικής Ψυχιατρικής Π. Σακελλαρόπουλος, Δομή Φωκίδας εκπροσωπεί την Ελλάδα.
Δύο χρόνια, τέσσερις οργανισμοί από 4 χώρες: Ηνωμένο Βασίλειο, Σουηδία, Ιταλία, Ελλάδα θα συνεργαστούν για την ανακάλυψη και καλλιέργεια της ανθεκτικότητας.
Μαζί, δίπλα στην ΕΚΨ, προς το παρόν, εννέα φορείς της Φωκίδας συνεργάζονται, σε αυτό το ταξίδι εξερεύνησης της ανθεκτικότητας.
