AΡΘΡΟ: «ΝΤΡΙΝ ΝΤΡΙΝ». . . ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΚΟΥΔΟΥΝΙ ΧΤΥΠΑ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΑ ΦΕΤΟΣ!
Γράφει η Δήμητρα Τσέλλου, Λογοθεραπεύτρια στην Εταιρία Κοινωνικής Ψυχιατρικής Π. Σακελλαρόπουλος
3 Σεπτεμβρίου 2020, Δημοσίευση στην εφημερίδα Εν Δελφοίς και fokidanews.gr
Η 11 Σεπτεμβρίου είναι μια ιδιαίτερη ημέρα για την ελληνική κοινωνία, καθότι είθισται να ξεκινά η σχολική χρονιά. Ωστόσο, με την εισβολή του κορωνοϊού στις ζωές μας το σκηνικό άλλαξε φέτος και τέθηκε εν αμφιβόλω το πότε και το πώς θα γίνει η επιστροφή στα θρανία. Πολύς λόγος έγινε τελευταία για τα αυστηρά μέτρα αποστασιοποίησης και την υποχρεωτική χρήση της μάσκας. Εκπαιδευτικοί και μαθητές καλούνται να επιστρέψουν σε ένα διαφορετικό σχολείο και να ακολουθήσουν νέους κανόνες. Αρκετοί γονείς από την πλευρά τους μαρτυρούν φόβο και αναστάτωση σχετικά με την επιστροφή αυτή, αλλά και την προσαρμογή των παιδιών τους στην νέα σχολική πραγματικότητα.
Πως θα πείσω το παιδί μου;
Οι φόβοι των γονέων είναι φυσικά θεμιτοί, συχνά όμως η αβεβαιότητά τους πιθανότατα πηγάζει από μια προσωπική τους ανησυχία για την ευημερία των παιδιών τους, καθώς γνωρίζουμε ότι τα παιδιά έχουν την τάση να προσαρμόζονται πολύ πιο εύκολά από τους ενήλικες. Η στάση γονέων και εκπαιδευτικών θα διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στη διαδικασία προσαρμογής των παιδιών στις νέες συνθήκες. Οι γονείς πρέπει να θυμούνται ότι τα παιδιά είναι «καθρέπτες» τους, αναπαράγουν δηλαδή ό, τι βλέπουν από εκείνους. Σκεφτείτε για παράδειγμα την οδηγία όταν ταξιδεύουμε με αεροπλάνα και συνοδεύουμε παιδί «Σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης να φορούν πρώτα οι ενήλικες τη μάσκα οξυγόνου και μετά να τη φορούν στα παιδιά». Η οδηγία αυτή δεν είναι καθόλου τυχαία!
Ενίοτε οι γονείς είναι απαισιόδοξοι και νομίζουν – πριν καν ξεκινήσουν την προσπάθεια – ότι δεν θα καταφέρουν να πείσουν το παιδί τους. Επί του πρακτέου όμως, κάτι τέτοιο δεν ισχύει. Ο γονέας ή ο εκπαιδευτικός χρειάζεται αρχικά να διερευνήσει τα συναισθήματα και τις σκέψεις του παιδιού σχετικά με τις καινούριες συνθήκες και κατόπιν να του εξηγήσει με απλό και ήρεμο τρόπο, αντίστοιχο της αναπτυξιακής του ηλικίας, τους λόγους για τους οποίους φοράμε μάσκα, γιατί πλένουμε τα χέρια μας πριν την βάλουμε και αφού την αφαιρέσουμε, γιατί χρειάζεται να κρατάμε αποστάσεις και γιατί δεν μπορούμε να μοιραζόμαστε κοινά αντικείμενα και παιχνίδια με φίλους κ.λπ. .
Κάποια παιδιά ενδέχεται να ενσωματώσουν τη μάσκα και τα υπόλοιπα μέτρα στην καθημερινή τους ζωή με μεγαλύτερη ευκολία, ενώ άλλα μπορεί να αισθάνονται περίεργα, άβολα ή ακόμα και φόβο. Δεν είναι ίδια όλα τα παιδιά σε κανέναν τομέα. Το σημαντικότερο όμως είναι η ενθάρρυνση και η θετική σκέψη από μέρους των γονέων και των εκπαιδευτικών.
Πώς επηρεάζει η μάσκα την επικοινωνία;
Η μάσκα πράγματι δημιουργεί εμπόδιο στην επικοινωνία, καθότι το παιδί δεν θα μπορεί να διακρίνει το χαμόγελο ή διάφορα συναισθήματα που φανερώνονται μέσω των εκφράσεων στο πρόσωπο ή να παρατηρήσει τα χείλη των συμμαθητών και των δασκάλων του, όταν μιλούν. Όμως, πέρα από τα παραπάνω, ας αναλογιστούμε πόσο χρήσιμες πληροφορίες μας δίνουν το βλέμμα, τα φρύδια και η προσωδία. Όταν αναφερόμαστε στον όρο «προσωδία» εννοούμε γενικότερα τον «χρωματισμό» της φωνής. Την προσωδία την χαρακτηρίζει η μελωδία, ο τόνος, ο ρυθμός και ο επιτονισμός, χαρακτηριστικά τα οποία συνοδεύουν τον λόγο και του δίνουν συναίσθημα. Το νόημα της πρότασης αλλάζει ανάλογα με το που δίνουμε έμφαση, με τις παύσεις που κάνουμε και τον ρυθμό που ακολουθούμε. Η νέα αυτή πραγματικότητα μας ωθεί λοιπόν στο να εστιάσουμε περισσότερο σε αυτά τα σημεία, ώστε να επιτύχουμε μια καλύτερη επικοινωνία.
Γιατί είναι σημαντικό να πάει το παιδί μου στο σχολείο;
Εν μέσω πανδημίας αλλά και υπό το φως όλων αυτών των μέτρων αποφυγής μετάδοσης του ιού τα σχολεία ξεκινούν, γιατί η παρουσία ενός παιδιού στο σχολικό περιβάλλον είναι πολύ σημαντική. Αν και το σχολείο έχει νοηματοδοτηθεί στο μυαλό των περισσοτέρων ως ένα περιβάλλον μάθησης το οποίο φροντίζει τη γνωστική ανάπτυξη των παιδιών, ο ρόλος του, δεν περιορίζεται μόνον σε αυτό. Το σχολείο αποτελεί το πιο κατάλληλο πλαίσιο προαγωγής της κοινωνικής και της ψυχικής ευημερίας των παιδιών και των εφήβων και εν γένει διάπλασης της προσωπικότητάς τους. Εκτός από γνώσεις, τα παιδιά αναπτύσσουν διάφορες δεξιότητες, όπως η κριτική σκέψη, η επίλυση προβλημάτων, καθώς και δεξιότητες διαπραγμάτευσης, αφού μέσα από τις διαφωνίες με τους συνομηλίκους μαθαίνουν να υπερασπίζονται την γνώμη τους και να σέβονται αυτή των άλλων. Το σχολείο βοηθά τους μαθητές να καλλιεργούν τις κλίσεις και τις ικανότητές τους, να αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες, υποχρεώσεις και ευθύνες, και να μαθαίνουν το σωστό και το δίκαιο, ούτως ώστε να γίνουν άνθρωποι συνετοί, με αρχές και αξίες. Επίσης, δημιουργούν φιλίες, αποκτούν κοινωνικές δεξιότητες και μαθαίνουν να συνεργάζονται και να δρουν ως μέλη στην σχολική ομάδα, η οποία κατ΄ επέκταση αντιπροσωπεύει την κοινωνία στην οποία θα κληθούν να σταθούν ως ενήλικες.
Αναμφισβήτητα, η επιστροφή στα θρανία θα ήταν πιο ωραία χωρίς την ομολογουμένως παράξενη μάσκα στο πρόσωπο, χωρίς αποστάσεις και χωρίς τον φόβο, που ίσως υπάρχει. Παρόλα αυτά, οι δεξιότητες που αποκτούν τα παιδιά στις αίθουσες και στο προαύλιο του σχολείου δεν μπορούν να αντικατασταθούν με τίποτα. Ας μην ξεχνάμε λοιπόν την σημαντικότητα του σχολείου και ας ακούσουμε με χαρά και αισιοδοξία το εναλλακτικό αυτό πρώτο κουδούνι.
Καλή και δημιουργική σχολική χρονιά σε όλους!