ΑΡΘΡΟ Άγχος εξετάσεων στην περίοδο της πανδημίας
Δημοσίευση Xronos.gr 26.05.2021
Γράφει η Σιακήρ Αλέφ, ψυχολόγος στο Κλιμάκιο Παιδιών και Εφήβων Ν. Ροδόπης στην ΕΚΨ Π. Σακελλαρόπουλος
Στην περίοδο της Πανδημίας COVID-19, τα μέτρα που υποβλήθηκαν για τον έλεγχο της εξάπλωσης του ιού, συμπεριλαμβανομένων των περιορισμών στις μετακινήσεις και στις δια ζώσης επαφές, του κλεισίματος των εκπαιδευτικών μονάδων και της επιβολής των μαθητών στην εξ αποστάσεως εκπαίδευση, επηρέασαν σημαντικά την ψυχική σφαίρα των νέων και των οικογενειών τους. Για τους μαθητές Γ’ Λυκείου, οι συνθήκες είναι επιπλέον δυσχερείς, καθώς προετοιμάζονται για μια ακόμα δοκιμασία, εκείνη των Πανελλαδικών εξετάσεων, η οποία κυοφορεί αισθήματα ανησυχίας, φόβου αποτυχίας και άγχους.
Οι υποψήφιοι σε περιόδους εξετάσεων ενδέχεται να εκδηλώσουν μια σειρά συμπτωμάτων όπως: εφίδρωση, ταχυπαλμίες, πονοκεφάλους, αϋπνία, αδυναμία συγκέντρωσης, ασθενή μνήμη, σύγχυση, θλίψη, απογοήτευση, θυμό, ευερεθιστότητα κ.ο.κ. Όταν η διαχείριση των συμπτωμάτων αυτών καθίσταται εφικτή από το άτομο, τότε η απόδοση στις εξετάσεις μπορεί να είναι επιτυχής. Στην περίπτωση όμως που ο μαθητής παρουσιάζει έντονη συμπτωματολογία, η οποία εμποδίζει την ικανότητα του να ανταπεξέλθει στην περίσταση, τότε διακατέχεται από το άγχος εξετάσεων και αυτό μπορεί να λάβει ευρύτερες διαστάσεις.
Πολλοί είναι οι παράγοντες που πυροδοτούν το άγχος πριν από μια εξεταστική διαδικασία και οι επιπτώσεις της Πανδημίας λειτουργούν αδιαμφισβήτητα επιβαρυντικά. Οι μαθητές καλούνται να διεκδικήσουν μια θέση σε ένα εκπαιδευτικό ίδρυμα με την εμπειρία της διδασκαλίας από απόσταση και συγκεκριμένα της τηλεκπαίδευσης. Δεδομένου ότι το σχολείο δεν αποτελεί αποκλειστικά χώρο εκμάθησης, αλλά κοινωνικοποίησης, συναισθηματικής και πνευματικής συνδιαλλαγής, η απαγόρευση της προσέλευσης των μαθητών στις σχολικές μονάδες και κατά συνέπεια ο εγκλεισμός τους στο σπίτι, είχαν ως αποτέλεσμα τα παιδιά να χάσουν την δια ζώσης επαφή και συνέχεια με την διδακτέα ύλη, καθώς και τη δυνατότητα της ψυχικής αποφόρτισης, μέσω της αλληλεπίδρασης με συμμαθητές και καθηγητές τους. Η κατάσταση αυτή δημιούργησε μεγαλύτερη αίσθηση ανασφάλειας, αυξάνοντας σημαντικά το άγχος τους. Επιπλέον, αξίζει να σημειωθεί ότι οι συνθήκες εγκλεισμού δεν ήταν κοινές για όλους τους μαθητές, καθώς υπήρχαν διάφοροι παράγοντες που επηρέασαν την προετοιμασία τους, όπως η ανησυχία για την εξέλιξη της υγείας αγαπημένων τους προσώπων ή οικονομικές αντιξοότητες στην οικογένεια, ως απόρροια της πανδημίας.
Μια βασική πηγή άγχους αποτελεί και η αντίληψη, τόσο των μαθητών όσο και των γονέων τους, ότι οι πανελλήνιες εξετάσεις, μέσω των οποίων μπορεί να επιτευχθεί η εισαγωγή σε ένα ανώτερο εκπαιδευτικό ίδρυμα, είναι η μοναδική ευκαιρία για επαγγελματική αποκατάσταση και πρέπει να αξιοποιηθεί άμεσα. Συνεπώς, η πιθανότητα ματαίωσης μιας τέτοιας προσδοκίας μπορεί να εντείνει περαιτέρω το συναίσθημα του άγχους. Την ίδια στιγμή δεν είναι λίγοι οι νέοι που ανησυχούν για τις επαγγελματικές ευκαιρίες που θα τους παρουσιαστούν στο μέλλον, λόγω της αβεβαιότητας που φέρει η πανδημία, νιώθοντας μεγαλύτερη ευθύνη ως προς την επιλογή του αντικειμένου σπουδών, γεγονός που επίσης κορυφώνει το άγχος τους. Θα πρέπει να επισημανθεί ότι χαρακτηριστικά του υποψηφίου, όπως, η ευαλωτότητα σε ψυχοπιεστικές συνθήκες, η χαμηλή αυτοεκτίμηση ή βιώματα, όπως μια αρνητική εμπειρία εξέτασης στο παρελθόν, καθιστούν δυσκολότερη την διαχείριση του άγχους, καθώς οι εξωτερικοί παράγοντες επιδρούν επιπλέον επιβαρυντικά.
Το άγχος υπάρχει και αυτό δεν είναι απαραίτητα κακό! Πρόκειται για μια ενστικτώδη/φυσιολογική αντίδραση του ατόμου σε κίνδυνο και φέρει πολλαπλά οφέλη, καθώς κινητοποιεί το άτομο για δράση, ενισχύει την αποφασιστικότητα και κατ’επέκταση την προσπάθειά του. Οι μαθητές είναι ήδη πιεσμένοι και χρειάζονται ένα υποστηρικτικό πλαίσιο με καλούς ακροατές. Η δημιουργία συνθηκών που ευνοούν τη συζήτηση και την επικοινωνία είναι εξαιρετικά χρήσιμη, προκειμένου οι μαθητές να μπορέσουν να εκφράσουν σκέψεις με έντονο συναισθηματικό περιεχόμενο. Τα παιδιά είναι σημαντικό να νιώσουν ότι βρίσκονται σε ένα περιβάλλον αποδοχής και ασφάλειας. Το ζητούμενο είναι να πραγματοποιήσει κανείς την καλύτερη δυνατή προσπάθειά του, τη δεδομένη χρονική στιγμή με τις υπάρχουσες συνθήκες! Να αγγίζονται θέματα πιθανής αποτυχίας, χωρίς να αφήνουν επικριτική χροιά. Εξίσου σημαντική είναι και η αποφυγή συγκρίσεων των μαθητών με άλλα πρόσωπα. Κάθε παιδί έχει τους ρυθμούς και τις δυνατότητες του, γεγονός που οφείλουμε να σεβαστούμε. Θα πρέπει να υποστηρίζονται οι επιλογές των ίδιων των παιδιών! Να γίνονται σχέδια για την περίοδο που θα ακολουθήσει, με την υπενθύμιση ότι οι εξετάσεις είναι παροδικές και μπορούν να ακολουθήσουν τόσες, όσες πραγματικά επιθυμούν!
Η διεπιστημονική ομάδα του κλιμακίου Παιδιών και Εφήβων της Εταιρίας Κοινωνικής Ψυχιατρικής Π. Σακελλαρόπουλος στηρίζει τους μαθητές σε αυτήν την μεγάλη τους προσπάθεια και είναι δίπλα τόσο στους εφήβους όσο και στις οικογένειές τους.
Καλή επιτυχία!
Η Εταιρία Κοινωνικής Ψυχιατρικής Π. Σακελλαρόπουλος με την ανάπτυξη των παιδοψυχιατρικών υπηρεσιών παρέχει δωρεάν υπηρεσίες διάγνωσης, αξιολόγησης και ψυχοθεραπευτικής αντιμετώπισης σε παιδιά, εφήβους και στις οικογένειες τους. Στόχο του προγράμματος αποτελεί η ολιστική προσέγγιση και αντιμετώπιση ψυχολογικών, μαθησιακών και αναπτυξιακών δυσκολιών, όπως και η παρέμβαση σε ζητήματα ένταξης και προσαρμογής τόσο στο σχολικό, όσο και στο κοινωνικό πλαίσιο. Βασικός σκοπός των παιδοψυχιατρικών υπηρεσιών είναι η πλαισίωση και του οικογενειακού περιβάλλοντος ώστε η παρέμβαση να είναι πολυεπίπεδη και αποτελεσματικότερη.
Βρείτε το άρθρο: https://www.xronos.gr/arthra/aghos-exetaseon-stin-periodo-tis-pandimias