ΑΡΘΡΟ XRONOS.gr Η σπουδαιότητα της Ένταξης και της Συνεκπαίδευσης για το σχολείο και την κοινωνία
Γράφει η Γεωργία Σπυριδωνίδου – Λογοπεδικός (Εταιρία Κοινωνικής Ψυχιατρικής Π. Σακελλαρόπουλος)
Η ένταξη και η συνεκπαίδευση αφορούν την ισότητα, την κοινωνική δικαιοσύνη, τη συμμετοχή και την κατάργηση όλων των μορφών αποκλεισμού. Η ισότητα είναι δικαίωμα όλων των ανθρώπων και τα τελευταία χρόνια γίνεται προσπάθεια αποδοχής της διαφορετικότητας από όλες τις πλευρές. Το «σχολείο για όλους» ανήκει σε αυτές τις προσπάθειες. Βασίζεται σε μία θετική στάση της διαφορετικότητας και έχει στο επίκεντρο την αρχή ότι όλοι οι μαθητές, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που είναι «διαφορετικοί» ως προς τα ατομικά χαρακτηριστικά, όπως η φυλή, η εθνικότητα, η αναπηρία και οι διαφορετικές εκπαιδευτικές ανάγκες, θεωρούνται σεβαστά μέλη της σχολικής κοινότητας. Πρωταρχικός λοιπόν στόχος δεν είναι να επιτευχθεί μια απλή συνύπαρξη των παιδιών στον ίδιο χώρο, αλλά μια πιο ουσιαστική συνύπαρξη ατόμων τόσο στο κομμάτι της εκπαίδευσης, όσο και στο κομμάτι της κοινωνικής αλληλεπίδρασης (Zoniou-Sideri & Vlachou, 2006; Πολυχρονοπούλου 2003).
Η συνεκπαίδευση στρέφει το ενδιαφέρον στην ποιότητα της σχέσης που αναπτύσσεται μεταξύ των μαθητών με διαφορετικότητα και των συμμαθητών και εκπαιδευτικών. Σημαίνει να βοηθάς όλους τους ανθρώπους (παιδιά και ενήλικες) να αναγνωρίσουν και να εκτιμήσουν τα μοναδικά χαρίσματα που έχει ο καθένας. Μέσα σε ένα τέτοιο πλαίσιο αποδοχής, ο κάθε μαθητής με «διαφορετικότητα» κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες μπορεί να αποτελεί ενεργό μέλος της κανονικής τάξης, του κανονικού σχολείου και της κοινότητας όπου ανήκει, συμμετέχοντας στο μέγιστο βαθμό στις εκδηλώσεις και στις δραστηριότητες που λαμβάνουν χώρα.
Ένα σχολείο χωρίς αποκλεισμούς ωφελεί όλους τους εμπλεκόμενους στην διαδικασία: τα παιδιά με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες ή άλλα ατομικά χαρακτηριστικά, τα παιδιά που δεν αντιμετωπίζουν δυσκολίες, τους εκπαιδευτικούς, τους γονείς και τελικά αυτό διαχέεται στην κοινωνία. Τα παιδιά με ειδικές εκπαιδευτικές ικανότητες αλληλεπιδρούν με παιδιά συνομήλικα, ταυτίζονται και ωφελούνται από τα κοινωνικά πρότυπα. Αναπτύσσουν κοινωνικές και επικοινωνιακές δεξιότητες χωρίς ειδική διδασκαλία και η εξάρτηση από την οικογένεια περιορίζεται (Πατσίδου, 2010). Υπάρχουν και συναισθηματικά οφέλη καθώς ενισχύεται το αίσθημα του «ανήκειν» που είναι βασική προϋπόθεση για την μάθηση, γεγονός που συντελεί ώστε οι μαθητές με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες να νιώθουν ότι αποτελούν μέρος της κοινότητας και ανήκουν στον πραγματικό κόσμο και που παράλληλα οδηγεί στη δημιουργία ισχυρών δεσμών μεταξύ των μαθητών. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τα παιδιά χωρίς δυσκολίες να ωφελούνται σε κοινωνικό επίπεδο, να αναγνωρίζουν και να αποδέχονται τις ατομικές διαφορές, να αποκτούν επίγνωση των δυσκολιών που αντιμετωπίζουν οι συμμαθητές τους και αναπτύσσουν αλληλεγγύη για εκείνους και ισχυρή αυτοεκτίμηση και μεγαλύτερη ικανότητα να δημιουργούν φιλίες. Σε γνωστικό επίπεδο ωφελούνται οι μαθητές με χαμηλές επιδόσεις από τις διδακτικές μεθόδους που χρησιμοποιούνται, όπως οι βιωματικές μέθοδοι, η επανάληψη και οι προσαρμογές στο αναλυτικό πρόγραμμα. Οι γονείς όλων των παιδιών πηγαίνουν στο σχολείο της γειτονιάς, συνεργάζονται και συναποφασίζουν για την επίλυση προβλημάτων του σχολείου. Οι εκπαιδευτικοί για να υλοποιήσουν τα ενταξιακά προγράμματα νιώθουν την ανάγκη να επιμορφωθούν, να συνεργαστούν με συναδέλφους τους για να βρουν δημιουργικούς τρόπους διδασκαλίας (Πατσίδου, 2010).
Ένα σχολείο χωρίς αποκλεισμούς ωφελεί τον μικρόκοσμο του σχολείου όμως αυτό διαχέεται και επηρεάζει τελικά την κοινωνία, προβάλλοντας τις ιδέες της ισοτιμίας και της κοινωνικής αλληλεγγύης.
Η Εταιρία Κοινωνικής Ψυχιατρικής Π. Σακελλαρόπουλος με την ανάπτυξη των παιδοψυχιατρικών υπηρεσιών παρέχει δωρεάν υπηρεσίες διάγνωσης, αξιολόγησης και ψυχοθεραπευτικής αντιμετώπισης σε παιδιά, εφήβους και στις οικογένειες τους. Στόχο του προγράμματος αποτελεί η ολιστική προσέγγιση και αντιμετώπιση ψυχολογικών, μαθησιακών και αναπτυξιακών δυσκολιών, όπως και η παρέμβαση σε ζητήματα ένταξης και προσαρμογής τόσο στο σχολικό, όσο και στο κοινωνικό πλαίσιο. Βασικός σκοπός των παιδοψυχιατρικών υπηρεσιών είναι η πλαισίωση και του οικογενειακού περιβάλλοντος ώστε η παρέμβαση να είναι πολυεπίπεδη και αποτελεσματικότερη.
Βρείτε το άρθρο στον ακόλουθο σύνδεσμο: https://www.xronos.gr/arthra/i-spoydaiotita-tis-entaxis-kai-tis-synekpaideysis-gia-sholeio-kai-tin-koinonia