Αθήνα, 15 Ιανουαρίου 2019 – Ολοκληρώθηκαν οι δράσεις ψυχοκοινωνικής υποστήριξης προσφύγων και αιτούντων άσυλο που υλοποίησε η Εταιρία Κοινωνικής Ψυχιατρικής και Ψυχικής Υγείας (Ε.Κ.Ψ. & Ψ.Υ.) στο κέντρο της Αθήνας σε συνεργασία με την International Rescue Committee (IRC) και με την υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Προστασίας και Επιχειρήσεων Ανθρωπιστικής Βοήθειας και Πολιτικής Προστασίας(ECHO). «Δουλέψαμε συστηματικά στο κομμάτι της πρόληψης και φροντίδας της ψυχικής υγείας υποστηρίζοντας και την κοινωνική ένταξη παιδιών προσφύγων και αιτούντων άσυλο. Παρείχαμε βοήθεια σε 247 συνολικά άτομα κάνοντας 901 ατομικές και ομαδικές συνεδρίες μέσα σε διάστημα 14 μηνών. Μέσα σε αυτό το διάστημα προσπαθήσαμε να κατανοήσουμε και να ανταποκριθούμε στις μεγάλες ανάγκες και τις σύνθετες δυσκολίες που αντιμετωπίζουν αυτοί οι άνθρωποι περιορίζοντας τις συνέπειες της βίας, του εκτοπισμού και των συγκρούσεων που έχουν βιώσει», δηλώνει η Αθηνά Φραγκούλη, Πρόεδρος της Ε.Κ.Ψ.& Ψ.Υ.
Η παρέμβαση ξεκίνησε τον Οκτώβριο του 2017 και διήρκησε μέχρι τον Δεκέμβριο του 2018. Κατά τη διάρκειά της, μια διεπιστημονική ομάδα της Ε.Κ.Ψ. & Ψ.Υ., που αποτελούνταν από ειδικούς ψυχικής υγείας, κοινωνικό λειτουργό, πολιτισμικούς διαμεσολαβητές και διερμηνείς, παρείχε ένα ευρύ φάσμα υπηρεσιών, όπως ψυχιατρική φροντίδα, βραχεία ψυχοθεραπεία και συμβουλευτική, καθώς και θεραπευτικές δράσεις μέσω τέχνης και λογοθεραπείας. Όλες οι υπηρεσίες προσφέρονταν σε παιδιά, εφήβους και ενήλικες μέσα από τη λειτουργία Κινητής Μονάδας σε δύο Κέντρα Ημερήσιας Φροντίδας και σε έναν ξενώνα προσωρινής διαμονής.
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, 45% όσων έλαβαν υπηρεσίες ψυχικής υγείας ήταν παιδιά και έφηβοι και 55% ενήλικες, εκ των οποίων 55% άνδρες και 45% γυναίκες. Πρόκειται για ανθρώπους που αντιμετωπίζουν ψυχικές δυσκολίες λόγω του εκτοπισμού και της βίας που μπορεί να έχουν υποστεί στη χώρα καταγωγής τους ή και κατά τη διάρκεια του ταξιδιού τους (πχ. σωματική και συναισθηματική κακοποίηση, βιασμό, μετατραυματικές διαταραχές) ή που δεν έχουν φροντιστεί κατάλληλα (π.χ. διακοπή φαρμακευτικής αγωγής κατά το ταξίδι). Επίσης, 29% των επωφελούμενων που έλαβαν υπηρεσίες ψυχοκοινωνικής υποστήριξης εκδήλωσε δυσκολία προσαρμογής στο νέο περιβάλλον (π.χ. δυσκολίες στον ύπνο και τη διαχείριση της καθημερινότητας, αυτοτραυματισμούς), 17% εκδήλωσε συμπτώματα άγχους και 15% εξέφρασε συναισθήματα θλίψης και απόγνωσης, συμπτωματολογία που οφείλεται στις παρούσες συνθήκες διαβίωσης και στην έλλειψη προοπτικής για το μέλλον.
Από τον Ιούλιο του 2018 το πρόγραμμα διευρύνθηκε με την παροχή υπηρεσιών και σε άτομα που διέμεναν σε διαμερίσματα υπό την αιγίδα της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNCHR) αναλαμβάνοντας κατά περίπτωση και τη διαχείριση οξέων περιστατικών. Επιπλέον, ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στο κομμάτι της ένταξης παιδιών προσφύγων και ασυνόδευτων παιδιών μέσω της υποστήριξης της εγγραφής τους σε σχολεία και της περαιτέρω παρακολούθησής τους. Παράλληλα, έγινε ενημέρωση του προσωπικού των Κέντρων Ημέρας σε θέματα επιτροπείας παιδιών και προστασίας των δικαιωμάτων τους, ενώ αναπτύχθηκαν και δράσεις ευαισθητοποίησης της κοινότητας.
Μεγάλος βάρος δόθηκε, τέλος, στη διασύνδεση των φορέων που εργάζονται με πρόσφυγες στο πλαίσιο μιας ολιστικής παρέμβασης και αντιμετώπισης των αναγκών τους, όπως και στην παραπομπή περιστατικών που χρειάζονταν πιο μακρόχρονη παρακολούθηση και βοήθεια σε αρμόδιους φορείς για την παροχή των κατάλληλων υπηρεσιών.
«Στον τομέα της ψυχικής υγείας και της ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης ενός σκληρά δοκιμαζόμενου πληθυσμού χρειάζεται να γίνουν πολλά ακόμη βήματα, καθώς καταβάλλεται προσπάθεια από πολλούς φορείς που είναι, ωστόσο, αποσπασματική», επισημαίνει η Νίκη Δαρμογιάννη, ψυχοθεραπεύτρια στην Ε.Κ.Ψ. & Ψ.Υ και συντονίστρια της Κινητής Μονάδας. «Στις περισσότερες περιπτώσεις δεν υπάρχει καμία συνέχεια στη φροντίδα και καμία δυνατότητα δημιουργίας ασφαλούς πλαισίου, που είναι καθοριστικό για την ψυχική ενδυνάμωση των προσφύγων και την επανάκαμψη της ελπίδας στη ζωή τους», συμπληρώνει.
Προκειμένου οι παρεμβάσεις που υλοποιούνται να έχουν μακροπρόθεσμα αποτελέσματα, χρειάζεται συντονισμός μεταξύ των υπηρεσιών του δημόσιου φορέα και των μη κερδοσκοπικών οργανώσεων. Με αυτόν τον τρόπο θα μπορεί να εξασφαλιστεί συνεχής φροντίδα και κλίμα ασφάλειας για τους επωφελούμενους.
Η Εταιρία Κοινωνικής Ψυχιατρικής και Ψυχικής Υγείας (Ε.Κ.Ψ.& Ψ.Υ.) είναι επιστημονικό, μη κερδοσκοπικό σωματείο που ιδρύθηκε το 1981. Τα πρώτα σημαντικά βήματα που οδήγησαν στη σύστασή του έγιναν το 1964 από τον καθηγητή Ψυχιατρικής-Παιδοψυχιατρικής, Παναγιώτη Σακελλαρόπουλο και την ομάδα συνεργατών του που εμπνευσμένη από το πνεύμα της Κοινωνικής – Κοινοτικής Ψυχιατρικής και της ψυχανάλυσης άρχισε να εργάζεται για την ψυχιατρική μεταρρύθμιση στην Ελλάδα και να αναπτύσσει το μοντέλο της Ψυχιατρικής Περίθαλψης στο Σπίτι του Αρρώστου (Ψ.Π.Σ.Α.). Έκτοτε, η Ε.Κ.Ψ.& Ψ.Υ. έχει αναπτύξει ένα ευρύ δίκτυο δραστηριοτήτων σε όλους τους τομείς που σχετίζονται με την Ψυχική Υγεία επεκτείνοντας τις δραστηριότητες σε διάφορες υποβαθμισμένες περιοχές της επικράτειας. Οι παρεχόμενες υπηρεσίες της καλύπτουν ένα μεγάλο τμήμα των ψυχιατρικών και παιδοψυχιατρικών αναγκών των κατοίκων των περιοχών όπου δραστηριοποιείται, και συγκεκριμένα των νομών Αττικής, Φωκίδας και όμορων περιοχών, Φθιώτιδας, Έβρου και της ευρύτερης περιοχής της Θράκης.
Η International Rescue Committee (IRC) ανταποκρίνεται στη χειρότερη ανθρωπιστική κρίση του κόσμου και βοηθά ανθρώπους – των οποίων οι ζωές και τα υπάρχοντα καταστράφηκαν από τις συγκρούσεις και την καταστροφή – να επιβιώσουν, να ανακάμψουν και να επανακτήσουν τον έλεγχο της ζωής τους. Η IRC ξεκίνησε να παρέχει ανθρωπιστική βοήθεια έκτακτης ανάγκης στη Λέσβο το καλοκαίρι του 2015 και επέκτεινε σταδιακά τα προγράμματα της και στην υπόλοιπη Ελλάδα. Η IRC έχει προσφέρει απευθείας ή σε συνεργασία με οργανώσεις στην Ελλάδα καταφύγιο, είδη έκτακτης ανάγκης, υποδομές και εγκαταστάσεις υγιεινής στα κέντρα φιλοξενίας, υπηρεσίες προστασίας (συμπεριλαμβανομένης της 24ωρης φροντίδας σε ασυνόδευτα παιδιά), πρόσβαση σε υπηρεσίες ψυχικής υγείας και ψυχοκοινωνικής υποστήριξης, καθώς και υπηρεσίες απασχολησιμότητας σε πρόσφυγες και αιτούντες άσυλο.
-Press Release-
Society of Social Psychiatry and Mental Health completes the provision of psychosocial support to refugees and asylum seekers
in collaboration with the International Rescue Committee
Athens, January -15th 2019-Society of Social Psychiatry and Mental Health (SSP&MH) has completed the provision of psychosocial prevention and support services to refugees and asylum seekers living in the center of Athens in collaboration with International Rescue Committee (IRC) with the support of European Civil Protection and Humanitarian Aid Operations-ECHO. “We worked systematically for the mental health prevention and care of the target population, as well as for the integration of refugee and asylum seekers’ children. We offered support to 247 people conducting 901 individual and group counseling and psychological support sessions in the course of 14 months. During this period, we tried to understand and respond to the big needs and the complicated difficulties these people are facing by mitigating the consequences of violence, displacement and harsh conflict they have experienced”, says Athena Frangouli, President of SSP&MH.
The intervention started in October 2017 and lasted till December 2018. During this period, a multidisciplinary team of SSP&MH consisted of mental health specialists, social worker, cultural mediators and interpreters -provided a wide range of services, such as psychiatric care, brief psychotherapy and counseling, art therapy and speech and language therapy. The services were offered to children, adolescents and adults through the function of a Mobile Mental Health Unit in two Day-Centers and a temporary Guest House.
According to the official data, 45% of people who received mental health services were children and adolescents and 55% adults, out of whom 55% were men and 45% women. It is about people experiencing difficulties due to displacement and violence they have suffered in their country of origin or during their journey (i.e. physical and emotional abuse, rape, post-traumatic disorders) or due to the lack of proper care (i.e. pause of medication during the trip). Also, 29% of the beneficiaries faced adaptation difficulties in the new environment (i.e. sleeping difficulties, management problems of daily routine, self-harm), while 17% expressed anxiety symptoms and 15% feelings of sadness and hopelessness due to current living conditions and lack of future life perspectives.
From July 2018 the SSP&MH team started offering mental health services to refugees offered shelter by UNCHR taking care of acute incidents on a case by case basis. In addition, emphasis was placed on the integration of refugee children and unaccompanied children by supporting their enrollment in schools and monitoring their progress. In parallel, the staff of the Day Centers was trained in the care of children and the protection of their rights, while community sensitization activities were developed.
Special attention was also given to the connection and collaboration with other actors and organizations working with refugees in the field within the context of a holistic intervention and service provision. To the same direction, the teams developed a referral system for cases that needed longer monitoring and assistance.
“In the field of mental health and psychosocial rehabilitation of a population that has endured a wide range of difficulties there are a lot of steps to be taken as efforts made by many different actors remain fragmentary”, highlights Niki Darmogianni, psychotherapist in SSP&MH and team leader. “In most cases there is no continuity and possibility of creating a safe framework, which is vital for the empowerment of their mental health and the revival of hope in their lives”, Ms Darmogianni added.
For such interventions to have meaningful and long-lasting results, coordination between the state’s public services and NGOs is needed. This way we can ensure continuity of care and create a safe environment.
End
Society of Social Psychiatry and Mental Health (S.S.P & M.H.) is a non-profit, scientific organization that was founded in 1981 by the Psychiatrist- Child Psychiatrist, Professor Panayiotis Sakellaropoulos. The S.S.P.& M.H. has made a significant contribution to Greece’s psychiatric reform based on the principles of social psychiatry by offering high quality psychiatric and psychological support services in order to ensure the population’s mental health and well-being. The services provided to adults and children in the region of Attica, Fokida, Fthiotida, and Thrace. The S.S.P.& M.H. operates within the ideological framework of social psychiatry and all its prevention and therapeutic services are offered within the community. Particular emphasis is placed on the provision of out of hospital treatment and services in order to avoid hospitalization and institutionalization. All services provided by the S.S.P.& M.H. are for free.
The International Rescue Committee (IRC) responds to the world’s worst humanitarian crises and helps people whose lives and livelihoods are shattered by conflict and disaster to survive, recover and gain control of their future. IRC launched an emergency assessment on the Greek island of Lesbos in June 2015, and by the next month had established its first operations in Greece in response to the developing humanitarian crisis. Since the start of programming in 2015, the IRC has provided, directly or in collaboration with its local partners, immediate shelter, emergency supplies, safe transportation, up-to-date information, access to and supply of water, sanitation and hygiene facilities, protection (including for 24/7 care for unaccompanied children), mental health and psychosocial support, as well as employability services to the refugee and asylum-seeking population in Greece.