ΑΡΘΡΟ: Ανοιξιάτικη κατάθλιψη: Γιατί συμβαίνει και πώς να την αντιμετωπίσουμε
ΕΘΝΟΣ – 21.05.2020
Η ψυχολόγος Δέσποινα Καψάλη συνεργάτης της Εταιρίας Κοινωνικής Ψυχιατρικής Π. Σακελλαρόπουλος, μιλά στο ethnos.gr για την εποχιακή κατάθλιψη
Η εποχή που διανύουμε μπορεί να είναι η ομορφότερη του χρόνου εντούτοις υπάρχουν άνθρωποι αυτή τη περίοδο που μοιάζουν να περνούν ένα είδος εποχιακής κατάθλιψης. Γιατί λοιπόν αν και είμαστε στην Άνοιξη, η διάθεσή μας είναι πεσμένη; «Η Άνοιξη θεωρείται η εποχή της ανανέωσης και των διαφόρων αλλαγών, εσωτερικών και εξωτερικών.
Ωστόσο, αρκετές φορές, έχει παρατηρηθεί ότι, οι άνθρωποι εμφανίζουν αυτή την χρονική περίοδο καταθλιπτικά συμπτώματα» λέει στο ethnos.gr η κ. Καψάλη και προσθέτει: «Αυτό συμβαίνει λόγω της εποχικής κατάθλιψης, η οποία συνδέεται με τις εποχές. Συνήθως, εμφανίζεται το Φθινόπωρο και τον Χειμώνα. Είναι δυνατόν ωστόσο, να εκδηλωθεί και την Άνοιξη, σε μικρότερο, όμως, ποσοστό και συνοδεύεται από ένα σύνολο συμπτωμάτων, όπως μειωμένη διάθεση και επιθυμία για δραστηριότητες, διαταραχές ύπνου, αυξημένη κόπωση. Ο επίσημος όρος είναι Εποχική Συναισθηματική Διαταραχή, εμφανίζεται για λίγες ημέρες και τα συμπτώματα είναι ήπια. Η παρουσία του φαινομένου αυτού την Άνοιξη, μπορεί να προκαλέσει ερωτηματικά, καθώς ενώ αναμένεται περισσότερη χαρά, διαπιστώνεται το αντίθετο σε κάποιους.
Οι άνθρωποι γνωρίζουν ότι θα «όφειλαν» να νιώθουν καλά, όμως αυτό δεν συμβαίνει, γεγονός που ενισχύει τη μειωμένη ενεργητικότητα, την θλίψη και την απομόνωση».
Σύμφωνα με τη ψυχολόγο «η αύξηση, επίσης, του φωτός και της θερμοκρασίας, μπορεί να επιβαρύνει τη διάθεση και τα αισθήματα έντασης και ανησυχίας. Γενικά, οι φυσικές μεταβολές, επηρεάζουν τα συναισθήματα και την συμπεριφορά, με αποτέλεσμα την μελαγχολία. Η Άνοιξη, επίσης, συνδέεται με αλλαγές εσωτερικές και εξωτερικές. Οι αλλαγές μπορεί να προκαλούν ένα αίσθημα αισιοδοξίας σε πολλούς ανθρώπους, όχι όμως σε όλους. Αρκετοί άνθρωποι φοβούνται και αγχώνονται με τις αλλαγές, καθώς αυτές απαιτούν ανακατατάξεις και επαναπροσδιορισμό των ζητημάτων της ζωής τους. Συνήθως, αυτό συμβαίνει στους ευαίσθητους και πιο επιρρεπείς συναισθηματικά ανθρώπους».
Η ψυχολόγος επισημαίνει ακόμη ότι «η φετινή άνοιξη παρουσιάζει μια ακραία διαφορετικότητα σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια». Και εξηγεί: «Με δεδομένη την παρουσία και εξάπλωση του κορωνοϊού, σε παγκόσμιο επίπεδο, οι άνθρωποι έχουν γίνει πιο ευάλωτοι στην κατάθλιψη, νιώθουν αυξημένο φόβο θανάτου, βιώνουν την κοινωνική απομόνωση, έχουν μειώσει τις δραστηριότητές τους, έχουν αποχωριστεί τα αγαπημένα τους πρόσωπα, έχουν στερηθεί την εργασία τους. Οι νέες αυτές συνθήκες είναι ιδιαίτερα έντονες και πιεστικές και δεν θα μπορούσαν σε καμία περίπτωση να αφήσουν ανεπηρέαστη την συναισθηματική κατάσταση του καθενός».
Στην ερώτηση μας με ποιον τρόπο μπορούμε να αντιμετωπίσουμε αρνητικά συναισθήματα που νιώθουμε αυτό το διάστημα η κ. Καψάλη μας απαντά: «Αναγνωρίστε και αποδεχτείτε τη θλίψη και την στενοχώρια που μπορεί να αισθάνεστε, όπως επίσης και το δικαίωμά σας σε αυτά τα συναισθήματα. Αυτό είναι το πρώτο βήμα. Κατανοήστε τα συναισθήματά σας, δώστε χρόνο στις αλλαγές που μπορεί να συμβαίνουν μέσα σας. Μην φοβηθείτε να παραδεχτείτε αυτό που σας συμβαίνει. Επικοινωνήστε με τα αγαπημένα σας πρόσωπα, εξωτερικεύστε τα αρνητικά σας συναισθήματα στους οικείους σας. Μην αποθαρρύνεστε, συμβαίνει και σε άλλους να νιώθουν παρόμοια συναισθήματα με τα δικά σας».
Κλείνοντας τη συζήτηση μας, τη ρωτάμε να μας πει τι μπορούμε να κάνουμε για να μην επιβαρύνουμε, επιπλέον, τον εαυτό μας, εάν αισθανόμαστε ότι η άνοιξη μας ανακινεί δύσκολα συναισθήματα; «Η αποδρομή των συμπτωμάτων της εποχικής κατάθλιψης την άνοιξη, είναι συνήθως πλήρης. Σε αυτήν μπορούν να βοηθήσουν τα εξής: Αξιοποίηση χρόνου, μέσα από οργάνωση διαφόρων δραστηριοτήτων, όπως, διάβασμα, σωματική άσκηση, εκδρομές. Ανατρέξτε σε όμορφες και χαρούμενες στιγμές που έχετε βιώσει. Σκεφθείτε θετικά για τον εαυτό σας και τα επιτεύγματά σας. Σε ένα μικρό ποσοστό των ανθρώπων, όμως, η εποχική κατάθλιψη, μπορεί να εξελιχθεί σε επίμονη κατάθλιψη. Συμβαίνει συχνά, τα συμπτώματα να πυροδοτούνται από ψυχοπιεστικά γεγονότα ζωής. Η κατάθλιψη, όταν γίνεται επίμονη, παρατηρείται να είναι διπλάσια στις γυναίκες σε σχέση με τους άνδρες. Εάν τα συμπτώματα επιμένουν, αυτό μπορεί να σημαίνει ότι η εποχική κατάθλιψη, πιθανόν να συνδέεται με μια πιο σοβαρή συναισθηματική διαταραχή και η αναζήτηση ενός ειδικού ψυχικής υγείας, να είναι αναγκαία. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα, την δυσκολία του ατόμου να είναι λειτουργικό στην καθημερινότητά του και να μην μπορεί να υπερασπιστεί τις καθημερινές του ανάγκες. Δεν είναι ντροπή να παραδεχτείτε ότι δυσκολεύεστε να νιώσετε καλά. Δικαιούστε και αυτήν την συνθήκη να τη βιώσετε. Δεν έχετε κάνει κάτι κακό για το οποίο χρειάζεται να νιώθετε ενοχή. Επαφή με υπηρεσίες ψυχικής υγείας: Απευθυνθείτε σε έναν ειδικό ψυχικής υγείας (Ψυχολόγο ή Ψυχίατρο ή άλλον εξειδικευμένο επαγγελματία ψυχικής υγείας).
Η ψυχοθεραπεία αποτελεί μια διαδικασία η οποία θα σας βοηθήσει να «φωτίσετε» πλευρές του εαυτού σας και να οργανώσετε τις ανάγκες σας. Η Εταιρία Κοινωνικής Ψυχιατρικής Π. Σακελλαρόπουλος, διαθέτει μονάδες παροχής υπηρεσιών ψυχικής υγείας στους Νομούς Αττικής, Φωκίδας, Φθιώτιδας και Έβρου-Ροδόπης, με στόχο την προαγωγή της ψυχικής υγείας, την πρόληψη και την έγκαιρη παρέμβαση. Ο Ψυχίατρος – Ψυχαναλυτής Παναγιώτης Σακελλαρόπουλος, ιδρυτής της Εταιρίας Κοινωνικής Ψυχιατρικής, είχε πει ότι η ψυχοθεραπεία αποτελεί ένα δώρο, που προσφέρει ο καθένας στον εαυτό του, προκειμένου να βιώσει ξανά τη χαρά και την επιθυμία για τη ζωή του!», αναφέρει.
Η κ. Δέσποινα Καψάλη, είναι Ψυχολόγος, ΜSc Κοινωνικής Ψυχιατρικής – Παιδοψυχιατρικής και Συνεργάτης της ΕΚΨ Π. Σακελλαρόπουλος