“Τα οφέλη της θεραπείας στην κοινότητα”, άρθρο της Α. Φραγκούλη στην “Κ”

Με αφορμή το νομοσχέδιο για την ακούσια νοσηλεία που έθεσε πρόσφατα σε δημόσια διαβούλευση τον το Υπουργείο Υγείας, η Πρόεδρος της Εταιρίας Κοινωνικής Ψυχιατρικής και Ψυχικής Υγείας Π.Σακελλαρόπουλος, Αθηνά Φραγκούλη,  περιγράφει τα οφέλη της θεραπείας στην κοινότητα μέσα από την πολυετή εμπειρία του φορέα φωτίζοντας τις προϋποθέσεις και περιγράφοντας τις προκλήσεις για τη δημιουργία και λειτουργία ενός δικτύου υπηρεσιών ψυχικής υγείας μέσα στην κοινότητα προς όφελος του λήπτη. Διαβάστε το άρθρο εδώ

 

“Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ”, ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ

ΑΘΗΝΑ ΦΡΑΓΚΟΥΛΗ*

 

Τα οφέλη θεραπείας στην κοινότητα

 

ΠΟΛΙΤΙΚΗ 11.06.2019 : 20:58

 

Στο άκουσμα ότι ένα νέο νομοσχέδιο του υπουργείου Υγείας για την «ακούσια νοσηλεία» τίθεται σε δημόσια διαβούλευση γεννιέται σχεδόν αυθόρμητα μια προσδοκία, που οδηγεί σε ενθαρρυντικές σκέψεις αλλά και εύλογους προβληματισμούς.

 

Το νομοσχέδιο, αναμφίβολα, έχει ένα θετικό πρόσημο περιλαμβάνοντας σημαντικές διατάξεις, με πρώτη και βασική την εισαγωγή της έννοιας της θεραπείας του ασθενούς σε κρίση στην κοινότητα, ακόμη και όταν υπάρχει εισαγγελική παραγγελία. Στόχος θα πρέπει να είναι η έγκαιρη αντιμετώπιση σε συνθήκες καθημερινότητας, για να φανεί τελικά ότι, όταν το κράτος νομοθετεί την ακούσια ψυχιατρική περίθαλψη, είναι για την εξαίρεση και όχι για τον κανόνα. Σε διαφορετική περίπτωση, η θεραπεία στην κοινότητα θα γίνεται αντιληπτή ως ένα υποχρεωτικό ή επιβεβλημένο μέτρο συμμόρφωσης, το οποίο θα παραπέμπει σε ψυχιατρική νοσηλεία χωρίς το άτομο να το επιθυμεί ή να συναινεί σε αυτή.

 

Η μακρόχρονη κλινική εμπειρία της Εταιρείας Κοινωνικής Ψυχιατρικής και Ψυχικής Υγείας «Π. Σακελλαρόπουλος», μέσω του μοντέλου των κινητών μονάδων ψυχικής υγείας (ΚΜΨΥ), έχει ήδη συμβάλει στην ανάπτυξη υπηρεσιών στην κοινότητα για την παρέμβαση στην κρίση του ασθενούς. Οι ΚΜΨΥ αποτελούν ένα μοντέλο ολοκληρωμένης κοινοτικής θεραπείας, καθώς παρέχουν υπηρεσίες όσο το δυνατόν πιο κοντά στον τόπο κατοικίας του ατόμου με ψυχοκοινωνικές δυσκολίες, μεταβαίνοντας, όταν κρίνεται σκόπιμο, στο σπίτι του ή στον χώρο εργασίας του. Πρόκειται για μονάδες που στελεχώνονται από έμπειρο και εκπαιδευμένο επιστημονικό και διοικητικό προσωπικό, λειτουργούν μέσα στην κοινότητα και διασυνδέονται με όλες τις υπηρεσίες της τοπικής κοινότητας (μονάδες υγείας και ψυχικής υγείας, νοσοκομεία, αστυνομία, εισαγγελίες κ.ά.). Παρέχουν υπηρεσίες πρόληψης, διάγνωσης και έγκαιρης παρέμβασης σε παιδιά, εφήβους, ενηλίκους και στις οικογένειές τους, καθώς και σταθερή παρακολούθησή τους στη συνέχεια. Συνεπώς, βασικός στόχος των ΚΜΨΥ είναι η μείωση των ακούσιων νοσηλειών και ο σεβασμός των δικαιωμάτων των ληπτών υπηρεσιών ψυχικής υγείας, ο οποίος φαίνεται να επιτυγχάνεται σε μεγάλο βαθμό.

 

Την ενθαρρυντική αυτή διαπίστωση επιβεβαιώνουν τα επίσημα στοιχεία των μονάδων μας στους νομούς Φωκίδας και Εβρου – Ροδόπης. Μόνο μέσα στο 2018, στη Φωκίδα πραγματοποιήθηκαν 8.308 ραντεβού για 735 άτομα, εκ των οποίων 290 ήταν νέα περιστατικά. Η κινητή μονάδα αντιμετώπισε 11 υποτροπές-οξέα περιστατικά στο σπίτι και μόνο ένα μπήκε σε διαδικασία ακούσιας νοσηλείας. Αντίστοιχα στη Θράκη, η κινητή μονάδα Εβρου – Ροδόπης πραγματοποίησε 9.717 ραντεβού για 1.311 άτομα, εκ των οποίων 519 ήταν νέα περιστατικά. Το προσωπικό αντιμετώπισε 29 υποτροπές – οξέα, και μόνο δέκα νοσηλεύτηκαν εκούσια στην ψυχιατρική κλινική του Γενικού Νοσοκομείου Αλεξανδρούπολης, όπου η παρουσία του θεραπευτή ήταν καθημερινή κατά τη διάρκεια της νοσηλείας.

 

Πέρα από την προώθηση της κοινοτικής θεραπείας, το νέο νομοσχέδιο προωθεί τα δικαιώματα και την αξιοπρέπεια των ληπτών υπηρεσιών ψυχικής υγείας, αναγνωρίζοντας το δικαίωμα θεραπείας στην κοινότητα, της ισότιμης συνύπαρξης, της ενεργητικής συμμετοχής του και της εργασίας που συμβάλλει στην αποκατάσταση. Προς την ίδια κατεύθυνση κινείται και η πρόταση αντικατάστασης της Ελληνικής Αστυνομίας από το ΕΚΑΒ στις περιπτώσεις που απαιτείται μεταφορά ενός ατόμου κατόπιν εισαγγελικής παραγγελίας. Αμβλύνεται έτσι το αίσθημα φόβου ή ανασφάλειας που μπορεί να πυροδοτεί η εικόνα μεταφοράς από ένα όργανο δημόσιας τάξης, και η μεταφορά βιώνεται πλέον ως μια μορφή βοηθητικής και όχι «απειλητικής» ή «τιμωρητικής» συνοδείας.

 

Καίριο προαπαιτούμενο για μια σωστά δομημένη θεραπεία στην κοινότητα με όλα τα παραπάνω χαρακτηριστικά παραμένει η ενίσχυση της ελλιπούς σήμερα τομεοποίησης – δηλαδή της πραγματικής δημιουργίας και λειτουργίας δικτύου υπηρεσιών μέσα στην κοινότητα προς όφελος του λήπτη πριν, κατά τη διάρκεια και μετά την κρίση. Παραφράζοντας μια γνωστή αφρικανική παροιμία, είναι καλό να θυμόμαστε ότι χρειάζεται μια ολόκληρη κοινότητα για να θεραπευθεί ένας άνθρωπος. Ειδάλλως, θα κινδυνεύσουμε να παλινδρομήσουμε σε αποσπασματικές και ατελέσφορες σε αρκετές περιπτώσεις προσπάθειες, καταδικάζοντας έναν νόμο όσο καλές παραμέτρους και προοπτικές και αν έχει. Με τη συμβολή όλων μας, αυτή η νέα προσπάθεια αξίζει να δώσει ένα στίγμα πορείας προς τα μπροστά.

 

* Η κ. Αθηνά Φραγκούλη είναι πρόεδρος της Εταιρείας Κοινωνικής Ψυχιατρικής και Ψυχικής Υγείας «Π. Σακελλαρόπουλος».

Μετάβαση στο περιεχόμενο