Φροντίζουμε την Ψυχική μας Υγεία και την επόμενη μέρα
Γράφει η Ιωάννα Καλλία, Ψυχολόγος στην Εταιρία Κοινωνικής Ψυχιατρικής Π. Σακελλαρόπουλος
Εν Δελφοίς, Έντυπη Έκδοση, 22 Μαίου 2020 και fokidanews.gr
Η περίοδος που διανύουμε αποτελεί μια πρωτόγνωρη κατάσταση, η οποία έχει φέρει ανατροπές στην καθημερινότητά μας. Η ψυχική υγεία και η ευημερία ολόκληρων κοινωνιών επηρεάστηκε και επηρεάζεται, καθώς φαίνεται τελικά η πανδημία του κορονοϊού να πλήττει οικογένειες και κοινότητες με επιπλέον ψυχικό στρες λόγω της απομόνωσης που βιώθηκε, της απόστασης, της οικονομικής δυσκολίας και του ευρύτερου άγχους.
Θλίψη για την απώλεια αγαπημένων προσώπων μας, σοκ από την απώλεια θέσεων εργασίας, απομόνωση και περιορισμοί στην κίνηση, δύσκολη οικογενειακή δυναμική και αβεβαιότητα, φόβος για το μέλλον είναι παράγοντες που επισημαίνονται από την επιστημονική κοινότητα και επιβαρύνουν την ψυχική μας υγεία. Ενώ πιο ευάλωτες ομάδες στο ψυχικό άγχος δείχνουν να είναι οι εργαζόμενοι στην πρώτη γραμμή σε χώρους υγείας που βλέπουν καθημερινά ασθενείς να προσβάλλονται ή/και να πεθαίνουν από τον κορονοϊό, ηλικιωμένοι που θα συνεχίσουν να είναι απομονωμένοι από την κοινότητα και την οικογένειά τους, έφηβοι και νέοι περιορισμένοι από φίλους, δραστηριότητες και το σχολείο, όπως και άτομα με προϋπάρχουσες ψυχοκοινωνικές δυσκολίες.
Παρ’ όλα αυτά, σε αυτή την πραγματικότητα καταφέραμε να επαναδιαπραγματευτούμε την καθημερινότητά μας. Φροντίσαμε την υγεία μας, επανακτήσαμε ξεχασμένες δεξιότητες, γίναμε προπονητές του εαυτού μας. Αναδείχθηκε η αξία της συνέργειας ανάμεσα στους ανθρώπους, ενάντια στην απειλή. Εντρυφήσαμε σε εναλλακτικές μορφές επικοινωνίας, τώρα που η επικοινωνία είχε μεγαλύτερη αξία. Μάθαμε να έχουμε υπομονή, να σεβόμαστε και να περιμένουμε στην «ουρά». Καταφέραμε να προφυλαχθούμε με συντονισμένο τρόπο έχοντας την ετοιμότητα που χρειάζεται στην αντιμετώπιση κινδύνων.
Αποτελεί πλέον κοινό σημείο η ιδιαιτερότητα των στιγμών που ζούμε. Σε αυτή την εποχή βλέπουμε να μπαίνουν νέοι κανόνες στη ζωή μας. Να έχουμε άλλη σχέση με την επαφή και το άγγιγμα, καθότι η απόσταση των δυο μέτρων δεν φέρνει μόνο σωματική, αλλά και ψυχική απόσταση και είναι δύσκολο να μην μπορείς να αγγίξεις και να αγκαλιάσεις τον άνθρωπό σου, τον φίλο σου, τα εγγόνια σου, να μην μπορεί να έρθει κοντά ο ένας στον άλλο.
Την περίοδο που ακολουθεί υπάρχει το ενδεχόμενο πολλοί από εμάς να έχουμε έναν φόβο, την αίσθηση πως ο κίνδυνος παραμονεύει και όλο αυτό είναι πιθανό να δημιουργήσει επίπεδα στρες που είναι μεγαλύτερα από τα φυσιολογικά. Είναι χρήσιμο να κατανοήσουμε γιατί συμβαίνει αυτό, να αποδεχτούμε όλα αυτά τα οποία φοβόμαστε, «φοβάμαι γι’ αυτό που μου συμβαίνει», «φοβάμαι για τη δουλειά μου», «φοβάμαι για τους γονείς που είναι ηλικιωμένοι, για το παιδί μου, την οικογένειά μου». Εφόσον τα αποδεχτούμε ηρεμούμε και μπορούμε να μπούμε στη διαδικασία της διαχείρισης αυτών κι αν ακόμη δεν μπορέσουμε, ζητάμε την στήριξη από έναν επαγγελματία ψυχικής υγείας.
Πολύ πιθανό, επίσης, είναι να αλλάξουμε συνήθειες και να μην πηγαίνουμε με την ίδια άνεση σε ένα καφέ ή ένα μπαρ είτε όταν γεμίζουν, να επιλέγουμε να φύγουμε. Με λίγα λόγια, αυτό που έχουμε συνηθίσει και θεωρούμε κανονικό και φυσιολογικό, ίσως στην επόμενη μέρα να μην είναι το ίδιο με αυτό που είχαμε συνηθίσει.
Ευελιξία είναι η λέξη «κλειδί» που χρειάζεται να έχουμε στο μυαλό μας ενώ σκεφτόμαστε και σχεδιάζουμε την επόμενη μέρα. Ενώ συγχρόνως είναι σημαντικό μέσα σε όλο αυτό να αντλήσουμε δύναμη από τον εαυτό μας και τους γύρω μας. Να αναγνωρίσουμε τις δικές μας ικανότητες, να πορευθούμε με τα δυνατά μας σημεία, να δώσουμε έμφαση στις σχέσεις μας για να στηριχτούμε. Αν ξέρουμε ότι έχουμε ανθρώπους στους οποίους μπορούμε να βασιστούμε και να μοιραστούμε τα δύσκολα, όπως και τα εύκολα, οι πιθανότητες να τα πάμε καλά είναι πολύ μεγαλύτερες. Ακόμα, είναι χρήσιμο να μπουν προτεραιότητες στη ζωή μας και να διαχωρίζουμε τι είναι σημαντικό για εμάς σε αυτή τη νέα εποχή. Η ονοματοδότηση με θετικό πρόσημο αυτών, μας δίνει δύναμη και μας θωρακίζει.
Όλοι μπορούμε να τα καταφέρουμε, να διαχειριστούμε αυτή την αλλαγή και να μπορέσουμε να μεταβούμε σε μια νέα (μετά)-κανονικότητα. Κάποιοι θα καταφέρουμε να φτάσουμε εκεί λιγότερο λαβωμένοι και κάποιοι θα «πληρώσουμε» μεγαλύτερο κόστος μέχρι να μπορέσουμε να την κατακτήσουμε. Και είναι λογικό όλα αυτά που βιώσαμε και βιώνουμε, έστω κι αν καταφέρουμε να τα ξεπεράσουμε, ένα μέρος των επιπτώσεων να μείνει μέσα μας, να μην φύγει και να κερδηθεί ως εμπειρία. Ας το αποδεχτούμε και ας επιδιώξουμε μέσα από αυτή τη διαδικασία, με τα εφόδια που πήραμε, να οικοδομήσουμε τη δική μας ψυχική ανθεκτικότητα. Γιατί ψυχικά ανθεκτικοί είναι αυτοί που αντιμετωπίζουν δυσκολίες, βιώνουν δύσκολα συναισθήματα, μπορεί να «πέσουν» αλλά καταφέρνουν να σηκώνονται και πάλι.
Η Εταιρία Κοινωνικής Ψυχιατρικής Π. Σακελλαρόπουλος, κατανοώντας τα συναισθήματα της επόμενης ημέρας, δημιούργησε ένα κοινωνικό μήνυμα, με στόχο να ευαισθητοποιήσει το κοινό αναφορικά με τις επιπτώσεις του κορονοϊού στην ψυχική μας υγεία και στη νέα φάση την οποία εισερχόμαστε, με τη σταδιακή άρση των περιορισμών. Το μήνυμα μας υπενθυμίζει ότι σε αυτήν τη δύσκολη περίοδο που διανύουμε, είναι σημαντικό να φροντίσουμε τον εαυτό μας και να μην διστάσουμε να αναζητήσουμε υποστήριξη από το περιβάλλον μας ή βοήθεια από τους ειδικούς της ψυχικής υγείας, προκειμένου να διαχειριστούμε το άγχος μας.
Δείτε εδώ (https://youtu.be/qpZmIqwDACc) το βίντεο.
Το βίντεο δημιουργήθηκε με την ευγενική συμμετοχή των ηθοποιών (αλφαβητικά): Μυρτώ Αλικάκη, Δημήτρης Αριανούτσος, Δημήτρης Μακαλιάς, Μανώλης Μαυροματάκης, Τζένη Μπότση, Αντιγόνη Ψυχράμη. Μοντάζ: Χρήστος Μαρκάκης – Σκηνοθεσία: Πιέρρος Ανδρακάκος.
Τα γυρίσματα πραγματοποίησαν οι ηθοποιοί στο σπίτι τους, μέσω των κινητών τους τηλεφώνων, με εξ αποστάσεως οδηγίες από τον σκηνοθέτη, για να παραμείνουμε όλοι ασφαλείς. Η ΕΚΨ Π. Σακελλαρόπουλος ευχαριστεί θερμά όλους τους συντελεστές για αυτήν την πολύ ενδιαφέρουσα εμπειρία.