AΡΘΡΟ: Συναισθηματική ευελιξία, μια πολύτιμη δεξιότητα στο σήμερα
Γράφει η Ιωάννα Καλλία, Ψυχολόγος, ΕΚΨ Π. Σακελλαρόπουλος
Δημοσίευση 6 Αυγούστου 2023, Εν Δελφοίς και fokidanews.gr / Βρείτε το άρθρο εδώ
Κάθε μέρα λέμε περίπου δεκαέξι χιλιάδες λέξεις, κατά μέσο όρο. Φανταστείτε και πόσες άλλες λέξεις και σκέψεις περνούν από το μυαλό μας χωρίς να εκφραστούν. Οι περισσότερες από αυτές δεν έχουν να κάνουν με πραγματικά γεγονότα, αλλά εσωτερικές αξιολογήσεις και κρίσεις συνυφασμένες με συναισθήματα, κάποιες θετικές και χρήσιμες (δούλεψα σκληρά και μπορώ να ολοκληρώσω αυτήν την παρουσίαση, αξίζει να μιλήσουμε για αυτό το θέμα, ο νέος προϊστάμενος φαίνεται προσιτός) και άλλες αρνητικές και λιγότερο βοηθητικές (με αγνοεί επίτηδες, τι νομίζω ότι κάνω κοροϊδεύω τον εαυτό μου, δεν θα τα καταφέρω όπως και την άλλη φορά).
Τα συναισθήματά μας αποτελούν ένα μέσο ή αλλιώς ένα σύστημα αποκωδικοποίησης των ερεθισμάτων που λαμβάνουμε γύρω μας. Είμαστε φτιαγμένοι έτσι ώστε να βιώνουμε όλα τα συναισθήματα και όλα αυτά τα συναισθήματα είναι αναγκαία για να διαμορφώνουμε συνεχώς τη ζωή και το χαρακτήρα μας. Όλοι οι υγιείς άνθρωποι έχουν μια εσωτερική ροή σκέψεων και συναισθημάτων που περιλαμβάνουν κριτική, αμφιβολία και φόβο.
Η ικανότητα να διαχειρίζεται κανείς αυτές τις μεταβάσεις στα συναισθήματα και τις σκέψεις του με άνεση, ακόμη και μπροστά σε δύσκολες καταστάσεις αποτελεί την συναισθηματική ευελιξία. Την ικανότητα δηλαδή, να μπορείς να βιώνεις, να ελέγχεις και να αποδέχεσαι οποιοδήποτε συναίσθημα σε κατακλύζει. Μια ικανότητα η οποία γίνεται ολοένα και πιο σημαντική στη σύγχρονη εποχή που οι άνθρωποι αντιμετωπίζουν ολοένα και περισσότερο πρωτόγνωρες προκλήσεις και αγχωτικές καταστάσεις.
Το να είναι λοιπόν, κάποιος συναισθηματικά ευέλικτος, προϋποθέτει να μπορεί να εκφράσει το κάθε συναίσθημα, χωρίς να αισθάνεται ντροπή ή ενοχή γι’ αυτό. Έτσι, μπορούμε παράλληλα να είμαστε πιο παραγωγικοί, δημιουργικοί και ένα βήμα πιο κοντά στον αληθινό εαυτό μας. Προϋποθέτει την επίγνωση των δικών μας συναισθηματικών προτύπων και τη δυνατότητα να τα αποδεχόμαστε και να τα διαχειριζόμαστε με υγιή τρόπο, ενισχύοντας με αυτό τον τρόπο την προσωπική μας ανάπτυξη.
Μια από τις βασικές πτυχές της συναισθηματικής ευελιξίας είναι η δυνατότητα να ξεχωρίσουμε τον εαυτό μας από τις σκέψεις και τα συναισθήματά μας, αναγνωρίζοντας ότι δεν μας καθορίζουν ως άτομο. Αυτό επιτρέπει μια πιο αντικειμενική προσέγγιση στην επίλυση προβλημάτων και τη λήψη αποφάσεων, καθώς και μια μεγαλύτερη αίσθηση αυτογνωσίας και αυθεντικότητας. Βεβαίως η καλλιέργεια της συναισθηματικής ευελιξίας χρειάζεται χρόνο και εξάσκηση, αλλά μπορεί να είναι απίστευτα ωφέλιμη τόσο σε προσωπικό όσο και σε επαγγελματικό επίπεδο.
Τι μπορούμε να κάνουμε;
Αναγνώριση: Το πρώτο βήμα για την ανάπτυξη συναισθηματικής ευελιξίας είναι να μπορέσουμε να αναγνωρίσουμε και να ονοματίσουμε τα συναισθήματά μας, δηλαδή το τι. Αυτό σημαίνει να μπορούμε να προσδιορίσουμε τι είναι αυτό που νιώθουμε και να μπορούμε να το βάλουμε σε λέξεις.
Αποδοχή: Αφού δώσουμε όνομα στα συναισθήματά μας, είναι σημαντικό να τα αποδεχτούμε χωρίς κρίση. Αυτό σημαίνει ότι δεχόμαστε πως είναι εντάξει να νοιώθουμε ότι νοιώθουμε ακόμα κι αν είναι άβολο ή δύσκολο. Η αποφυγή ή η καταστολή των συναισθημάτων μπορεί να οδηγήσει σε αρνητικές συνέπειες, επομένως είναι σημαντικό να τα αποδεχόμαστε όπως είναι.
Διερεύνηση: μετά την αποδοχή έρχεται η διερεύνηση, το γιατί. Να παρατηρήσουμε γιατί νιώθουμε με έναν συγκεκριμένο τρόπο, δηλαδή πότε το νοιώθουμε και τι πυροδοτεί τα συναισθήματά μας. Με άλλα λόγια διερευνούμε τα μοτίβα μας και αυτό μπορεί να μας βοηθήσει να αποκτήσουμε μια εικόνα για τα δικά μας πρότυπα συμπεριφοράς και να οδηγήσει στην ανάπτυξη στρατηγικής για τη διαχείριση των συναισθημάτων μας.
Ευθυγράμμιση: Αφού ερευνήσουμε το τι, το πώς, το γιατί, μπορούμε να επιλέξουμε μια πορεία δράσης που ευθυγραμμίζεται με τις αξίες και τους στόχους μας, αντί να αντιδράμε παρορμητικά. Αυτό μπορεί να βοηθήσει να πάρουμε αποφάσεις που είναι προς το συμφέρον μας και να αποφύγουμε συμπεριφορές που μπορεί να είναι επιβλαβείς ή αντιπαραγωγικές. Τα συναισθήματα αλλάζουν όπως ο καιρός, αλλά οι αξίες μας καθοδηγούν ανά πάσα στιγμή, σε οποιαδήποτε κατάσταση.
Συνολικά, η συναισθηματική ευελιξία είναι μια πολύτιμη δεξιότητα που μπορεί να βοηθήσει στις προκλήσεις της ζωής αποτελεσματικά. Εξασκώντας αυτά τα βήματα, δίνεται η δυνατότητα να αποκτήσουμε μεγαλύτερη επίγνωση των συναισθημάτων μας, να τα αποδεχτούμε όπως είναι χωρίς να αναζητούμε με μανία την ευτυχία αφορίζοντας τα αρνητικά συναισθήματα. Μαθαίνοντας να διαχειριζόμαστε τα συναισθήματά μας και να σχετιζόμαστε με τον εαυτό μας και τους άλλους με πιο συμπονετικό τρόπο, έχουμε τη δυνατότητα να δημιουργήσουμε ισχυρότερες σχέσεις, να αυξήσουμε την παραγωγικότητα και τη δημιουργικότητά μας και να βελτιώσουμε τη γενική μας ευημερία.
Υπό αυτό το πρίσμα η Εταιρία Κοινωνικής Ψυχιατρικής Π. Σακελλαρόπουλος θέτει στο επίκεντρο την καλλιέργεια της ψυχικής ανθεκτικότητας μέσω της κατανόησης των συναισθημάτων και της ενίσχυσης της αυτογνωσίας τόσο με το πολυδιάστατο εκπαιδευτικό Πρόγραμμα «Ζώντας και Μαθαίνοντας Μαζί – Ευαισθητοποίηση, Πρόληψη Ψυχικών Διαταραχών και Ενδυνάμωση της Ψυχικής Ανθεκτικότητας στις Σχολικές Κοινότητες» όσο και με το πρόγραμμα Αγωγής Κοινότητας στοχεύοντας στην ευαισθητοποίηση και ενημέρωση ειδικών ομάδων του πληθυσμού, αλλά και της ευρύτερης κοινότητας.
Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να επικοινωνείτε στο 22650 22600.